پایان‌نامه . وزارت علوم، تحقیقات و فناوری – دانشگاه کردستان – پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی . ۱۳۹۲ . کارشناسی ارشد
موضوع: علوم انسانی
استاد راهنما: نوید نقشبندی | استاد مشاور: سهیلا رستمی | دانشجو: صغری عثمانی
قرائت در اصطلاح فقهاء به خواندن قرآن وفصیح بیان نمودن آن گفته می‌شود و در قرآن و سنّت از جایگاه مهمی برخوردار است. با وجود آنکه تمام فقهاء در واجب بودن قرائت قرآن در نماز اتفاق نظر دارند؛ اما در مواردی از جمله مصداق آن که مطلق قرائت باشد یا سوره‌ی حمد، اختلاف نظر دارند. یکی از موضوعات اختلافی در موضوع قرائت در نماز؛ قرائت سوره‌ی حمد در نماز جماعت به وسیله مأموم است. اختلاف در این است که آیا قرائت سوره‌ی حمد، در نمازهای جماعت بر مأموم واجب می‌باشد و یا اینکه هنگام خواندن آن توسط امام، مأموم باید سکوت نماید و فقط به آن گوش دهد. گروهی از جمله امام مالک گفته‌اند که مأموم باید در نمازهای سری سوره‌ی حمد را قرائت نموده و در نمازهای جهری ساکت شوند و فقط به شنیدن قرائت امام اکتفا نمایند. گروهی دیگر از جمله امام شافعی و امام احمد معتقدند که هم در نمازهای سری و هم در نمازهای جهری قرائت سوره‌ی حمد به وسیله‌ی مأموم واجب است. گروه سوم که ابوحنیفه از آنهاست معتقدند که نه در نمازهای سری و نه در نمازهای جهری، نباید که مأموم سوره حمد را قرائت کند. بعد از بررسی نصوص قرآنی و حدیثی بر اساس مبانی رایج در علوم اسلامی، چنین به نظر می‌رسد که قرائت سوره‌ی حمد به وسیله ماموم هم در نمازهای جهری و هم در نمازهای سری واجب می‌باشد و مکلف در صورت عدم قرائت آن، مبرئ الذمه نمی‌شود . از نظر روایی هم، روایاتی که برای عدم وجوب قرائت، مستند واقع شده‌اند؛ روایاتی هستند که از نظر علمای حدیثی دارای ضعف می-باشند. این تحقیق بر اساس روش‌های رایج در علوم انسانی صورت گرفته است. مواد تحقیق از کتب معتبر قرآنی و تفسیری و فقهی و بیش از همه حدیثی استخراج شده است. چون ادله‌ی موافقان و مخالفان بیشتر از روایات و احادیث گرفته شده است؛ بدیهی است که به کتب احادیث بیش از همه مراجعه شده است.
کلمات کلیدی: نماز جماعت، قرائت، سوره، امام، مأموم، شیعه، سنی
ثبت دیدگاه