پایان‌نامه . وزارت علوم، تحقیقات و فناوری – دانشگاه تهران . ۱۳۷۰ . دکترای تخصصی
موضوع: علوم انسانی > حقوق و علوم سیاسی
استاد راهنما: اسعد شیخ الاسلامی | دانشجو: حبیب عظیمی
این رساله شامل یک مقدمه و سه فصل می‌باشد. فصل اول، این مطلب که نماز جمعه در تاریخ اسلام چه سیری داشته و آیا منعقد می‌شده یا نه ؟ و در صورت اقامه چه کسانی متصدی آن بوده‌اند، مسئله‌ای است که روشن شدن آن به فهم مواضع فقهی علماء اسلامی و چگونگی اتخاذ وتدوین آن مواضع کمک میکند . فصل دوم، یکی از مباحث مهمی که در مورد نماز جمعه وجود دارد و تقریبا عامل عمده‌ای است که مواضع فقهی علماء امامیه و اهل سنت را درمورد نماز جمعه از یکدیگر ممتاز میکند این است که آیا نماز جمعه واجب عینی است و همچون دیگرنمازهای یومیه درهرشرایطی از زمان باید اتیان شود (همچنانکه اهل سنت قائل به آن می‌باشند) یاواجب تغییری بوده و فقط در بعضی زمانها و یاکامل بودن شروط اقامه آن می‌تواند مجزی از ظهر باشد ؟ (همانطور که بعضی امامیه همین را می‌گویند) و آیا نماز جمعه فقط باحضور امام عادل یا منصوب وی اقامه می‌شود (طبق نظر امامیه) و یااشتراط چنین شرطی لزومی ندارد و درهرزمان اقامه می‌شود ؟ (طبق نظر اهل سنت) و به فرض اشتراط جمعه بحضور یا اذن امام تکلیف زمان غیبت چیست و آیا در غیبت اقامه آن منتفی می‌شود یا فقهاء ماذون‌از جانب امام (به اذن عام) برای اقامه جمعه می‌باشند؟ و درهمین رابطه ولایت فقیه و حدود آن در غیبت مطرح می‌شود. و قبل از بحث در کیفیت نماز جمعه، روشن شدن موارد فوق و بررسی آن ضروری می‌باشد تا پس از تبین و تعیین اصل وجوب جمعه و اقامه آن، ماهیت واجراء و آداب آن مورد بحث قرار گیرد. بنابراین تحقیق مباحث این فصل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است وفقهاء اسلامی درباب ” صلاه الجمعه ” بیشتر کیفیت آن را بحث کرده و مباحث این فصل را بطور اجمال و بعنوان یکی از شروط صحت نماز جمعه همچون دیگر شروطبررسی نموده‌اند. به همین جهت در این رساله به بررسی کامل و تام این مباحث ، اهتمام خاص شده‌است و مطالب عمده این فصل از علماء امامیه می‌باشد و در سه باب ذیل آمده است : باب اول – آیا حضور سلطان عادل یا منصوب از جانب وی در جمعه شرط است ؟ باب دوم- آیانماز جمعه واجب عینی است و آیا دلیلی بروجوب اقامه آن داریم ؟ باب سوم – به غرض اشتراط نماز جمعه به حضور یا اذن امام، آیا نماز جمعه در غیبت حرام است یا فقها در اقامه آن ماذون می‌باشند. فصل سوم – دراین فصل کیفیت و ماهیت نماز جمعه و بعضی‌آداب آن بررسی شده‌است . عمده مباحث ابواب ” صلاه الجمعه ” کتب فقهی را مطالب همین فصل تشکیل می‌دهد. نگارنده پس از جمع‌آوری نظرات فقهاء مذاهب پنجگانه اسلامی دراین فصل به بیان آراء و مقایسه آن و تبیین ادله هرکدام در سه‌باب پرداخته است : باب اول -شروط صحت نماز جمعه . باب دوم – شروط وجوب نماز جمعه . باب سوم – مسائل متفرقه پیرامون نماز جمعه
ثبت دیدگاه