مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات اصفهان: آگاهی، محتوا و ابزار، بهترین شیوه برای کاهش اثرات منفی فضای مجازی

به گزارش روابط عمومی ستاد اقامه نماز استان اصفهان، در آستانه برگزاری سی و دومین اجلاس سراسری نماز با عنوان «مادران، فرزندان و فناوری های نوین و راهبردی»، توجه به تأثیرات روزافزون فناوری های ارتباطی در سبک زندگی خانواده ها و تربیت نسل آینده، بیش از پیش اهمیت یافته است.

در همین راستا، روابط عمومی ستاد اقامه نماز استان اصفهان در بیست و پنجمین روز از شهریورماه، گفت وگویی اختصاصی با مطلب زاده مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان انجام داده است تا دیدگاه ها، دغدغه ها و برنامه های این حوزه در زمینه نقش‌آفرینی فناوری در تربیت فرزندان و حمایت از مادران در عصر دیجیتال را جویا شود.

آنچه در ادامه می‌خوانید، حاصل این گفت وگو است.

مطلب زاده در پاسخ به این پرسش که «فناوری های نوین و فضای مجازی چه فرصت ها و تهدیدهایی برای ترویج نماز در نسل نو ایجاد کرده‌اند؟» اظهار داشت: فناوری و فضای مجازی یک تیغ دو لبه است. از یک سو، ظرفیت بی نظیری برای آموزش و انتقال مفاهیم دینی فراهم می‌آورد چرا که نوجوانان و جوانان امروز بیشترین وقت خود را در این فضا می‌گذرانند و ما می‌توانیم با تولید محتوای جذاب و متنوع مانند انیمیشن، ویدیوهای کوتاه و بازی های آموزشی، پیام نماز را به زبانی نزدیک به نسل نو منتقل کنیم اما در کنار این فرصت، تهدیدهایی نیز وجود دارد؛ سرگرمی های بی پایان، محتواهای غیرسالم و کاهش تمرکز معنوی از جمله چالش‌هاست بنابراین مدیریت صحیح و هدایت آگاهانه این فضا ضروری است.

وی درباره بهره برداری از ابزارهای دیجیتال و اپلیکیشن‌ها برای آموزش نماز و تقویت فرهنگ دینی گفت: اپلیکیشن ها امروز نقش کتاب و معلم را همزمان ایفا می‌کنند ما می‌توانیم نرم افزارهایی طراحی کنیم که آموزش وضو و نماز را مرحله به مرحله با تصویر، فیلم و حتی واقعیت افزوده ارائه دهند و این برنامه ها علاوه بر آموزش، قابلیت یادآوری اوقات شرعی، مسابقات مجازی و تعامل مستقیم با مربیان را نیز خواهند داشت. به این ترتیب، نوجوانان هم یاد می گیرند و هم در یک فضای دوستانه به تمرین معنوی تشویق می‌شوند.

مدیرکل ارتباطات استان در پاسخ به پرسشی درباره تجربه های موفق استان در استفاده از فناوری برای آموزش و جذب نسل نو به نماز، تصریح کرد: در استان اصفهان تجربه های ارزشمندی داشته‌ایم برای نمونه، پخش زنده مراسم های معنوی و جلسات نماز در شبکه های اجتماعی با استقبال چشمگیر جوانان روبه‌رو شد و همچنین در برخی مدارس، دوره های آموزش نماز به صورت مجازی و وبینار برگزار گردید که موجب شد حتی دانش‌آموزان در مناطق دورافتاده نیز از آموزش باکیفیت بهره مند شوند و تجربه دیگر ما مشارکت خود نوجوانان در تولید محتوای دیجیتال بود؛ وقتی خودشان کلیپ یا انیمیشن درباره نماز ساختند، احساس تعلق بیشتری به این فریضه پیدا کردند.

مطلب زاده در ادامه به راهکارهای کاهش اثرات منفی فضای مجازی بر نمازخوانی کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: راهکارها باید چند وجهی باشند اول، خانواده ها و مدارس باید آموزش ببینند که چگونه مصرف فضای مجازی را مدیریت کنند. دوم، ما باید محتوای دینی و معنوی جذاب تولید کنیم تا نوجوانان جایگزین سالم و سرگرم‌کننده داشته باشند. سوم، استفاده از ابزارهای فنی مانند حالت «نماز» یا محدودیت دسترسی به برخی برنامه ها در اوقات خاص می تواند کمک کننده باشد. این ترکیب «آگاهی + محتوا + ابزار» بهترین شیوه برای کاهش اثرات منفی است.

در پاسخ به سؤال دیگری درباره برنامه های استان برای هماهنگی فناوری و آموزش دینی، مطلب زاده اظهار داشت: در استان اصفهان تلاش کرده ایم هم افزایی بین نهادهای دینی و فناوری ایجاد کنیم. طراحی سامانه آموزش مجازی نماز برای مدارس، تهیه محتوای چندرسانه ای استاندارد و اجرای پایلوت «مدرسه هوشمند نماز» از جمله برنامه‌های عملیاتی است و همچنین کارگروه مشترکی میان اداره کل ارتباطات و ستاد اقامه نماز تشکیل شده تا هماهنگی و هم پوشانی اقدامات بیشتر شود.

وی در ادامه نقش رسانه های اجتماعی و ابزارهای دیجیتال در فرهنگ سازی نماز برای نسل نو را چنین توصیف کرد: رسانه های اجتماعی قلب تپنده ارتباطات نسل نو هستند. اگر پیام نماز را در قالب ویدیوهای کوتاه، پویش های خانوادگی و داستان های الهام بخش منتشر کنیم، می‌توانیم به سرعت بر ذهن و دل جوانان اثر بگذاریم اما نکته مهم این است که محتوا ساده، کوتاه و کاربردی باشد و همیشه دعوت به عمل مشخصی در پایان پیام وجود داشته باشد؛ مثلاً “نماز اول وقت امروزت را با خانواده ات ثبت کن”.

در پایان این گفت وگو، وی پیشنهاد خود را برای مشارکت خانواده ها و مدارس در استفاده مثبت از فناوری چنین بیان کرد: پیشنهاد من این است که خانواده ها و مدارس از فناوری به عنوان یک همیار تربیتی استفاده کنند، نه یک مزاحم. خانواده ها می‌توانند با نصب اپلیکیشن های آموزشی و استفاده از یادآورها، فضای نماز را در خانه تقویت کنند.

مدیرکل ارتباطات و فناوری استان اصفهان افزود: مدارس نیز می‌توانند دانش‌آموزان را در تولید محتواهای ساده، مانند فیلم کوتاه یا اینفوگرافیک درباره نماز، مشارکت دهند و این کار هم خلاقیت آن ها را فعال می‌کند و هم احساس مسئولیت دینی شان را افزایش می‌دهد و در نهایت، همکاری سه جانبه «خانواده، مدرسه و مسجد» با پشتوانه ابزارهای دیجیتال، بهترین بستر برای نهادینه کردن فرهنگ نماز است.

مدیرکل محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات استان اصفهان در پایان اظهار کرد: فناوری اگر درست هدایت شود، بزرگ ترین یاور ما در انتقال پیام معنوی نماز به نسل نو است. با تولید محتوای جذاب، آموزش والدین و مدارس، و استفاده هوشمندانه از شبکه های اجتماعی می‌توانیم کاری کنیم که نماز نه تنها یک تکلیف، بلکه یک انتخاب آگاهانه و شیرین برای جوانان باشد.