نماینده ولی فقیه در لرستان و امام جمعه خرم آباد عنوان کرد؛
نماز، ستون حیات معنوی و پیوند دهنده نسل‌ها
گفت‌وگو با آیت‌الله شاهرخی نماینده ولی فقیه در لرستان و امام جمعه خرم آباد درباره راهکارهای ترویج فرهنگ نماز
به گزارش روابط عمومی ستاد اقامه نماز استان لرستان، در روز چهارشنبه دوم مهرماه و مصادف با هفته دفاع مقدس، روابط عمومی ستاد اقامه نماز استان با حضور در دفتر امام جمعه، در خصوص سی و دومین اجلاس سراسری نماز با آیت الله شاهرخی نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه خرم آباد مصاحبه و گفت و گو کرد.
مشروح این گفت و گو را در ادامه بخوانید.
با توجه به نقش والای نماز در تربیت دینی و اخلاقی جامعه، حضرت‌عالی چگونه اهمیت اقامه نماز را در خانواده‌ها و نسل نو می‌بینید؟
آیت‌الله شاهرخی در پاسخ به این سوال، مهم‌ترین چالش‌ها را در سه محور اصلی برشمرد: اول، غفلت از اهمیت و جایگاه واقعی نماز در زندگی فردی و اجتماعی، به خصوص در میان نسل جوان که ممکن است به دلایل مختلفی از جمله جذابیت‌های کاذب فضای مجازی، از نماز فاصله بگیرند. دوم، ضعف در روش‌های آموزش و ترویج نماز به شیوه‌های جذاب و متناسب با درک و علایق اقشار مختلف جامعه، به ویژه کودکان و نوجوانان. سوم، عدم وجود زیرساخت‌های کافی و مناسب در برخی اماکن عمومی و حتی خانه‌ها برای اقامه نماز به صورت اول وقت و با آرامش.
وی همچنین برای غلبه بر این چالش‌ها، بر لزوم تبیین عمیق‌تر معارف نماز و آثار معنوی و روانی آن در زندگی، از طریق رسانه‌ها، مدارس و خانواده‌ها تأکید کرد. همچنین، پیشنهاد شد که روش‌های آموزشی نماز، از حالت کلیشه‌ای خارج شده و با استفاده از هنر، فناوری‌های نوین و قصه‌های جذاب، به گونه‌ای ارائه شود که برای نسل جدید قابل فهم و دلنشین باشد. وی همچنین بر ضرورت توسعه فضاهای معنوی در پارک‌ها، مراکز تفریحی و حتی مجتمع‌های مسکونی برای تسهیل اقامه نماز جماعت تأکید نمودند.
نقش خانواده در نهادینه‌سازی فرهنگ نماز در میان فرزندان چگونه است و چه توصیه‌هایی برای والدین دارید؟
حجت الاسلام و السملیمن شاهرخی در پاخسخ به این سوال گفت : خانواده به عنوان اولین کانون تربیت، نقشی بی‌بدیل در شکل‌گیری شخصیت دینی فرزندان، از جمله علاقه به نماز، ایفا می‌کند. وی تأکید کرد که والدین باید خود الگوی عملی در اقامه نماز باشند و فرزندانشان شاهد پایبندی آنان به این فریضه باشند. تشویق کلامی و رفتاری، برگزاری نماز جماعت خانوادگی، ایجاد فضایی معنوی در خانه با ذکر و یاد خداوند، و آموزش صحیح و تدریجی آداب و احکام نماز از سنین پایین، از جمله راهکارهای کلیدی است که والدین باید به کار گیرند. وی همچنین توصیه کرد که گفت‌وگو درباره اهمیت نماز و تأثیرات آن بر آرامش و سلامت روانی، به جای اجبار و سخت‌گیری، باید در اولویت قرار گیرد.
با توجه به گسترش روزافزون مساجد، نقش این پایگاه‌های عبادی و فرهنگی را در جامعه امروز چگونه ارزیابی می‌کنید و چه راهکارهایی برای فعال‌تر شدن آن‌ها پیشنهاد می‌دهید؟
نماینده ولی فقیه در لرستان پاسخ داد : مساجد، علاوه بر جایگاه عبادی، هسته‌های اصلی فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و تربیتی در جامعه هستند. آیت‌الله شاهرخی ارزیابی کرد که با وجود تلاش‌های فراوان، هنوز ظرفیت‌های مساجد به طور کامل شکوفا نشده است. وی پیشنهاد داد که مساجد باید به مراکزی پویا و فعال تبدیل شوند که فراتر از اقامه نماز جماعت، برنامه‌های فرهنگی، آموزشی، تفریحی و ورزشی متنوعی را برای تمام گروه‌های سنی، به ویژه جوانان و نوجوانان، برگزار کنند و حضور فعالان فرهنگی و اجتماعی در مساجد، برگزاری نشست‌های بصیرت‌افزایی، کلاس‌های تفسیر قرآن، حلقه‌های کتاب‌خوانی و استفاده از فضای مجازی برای اطلاع‌رسانی برنامه‌ها، می‌تواند به جذب بیشتر مردم و فعال‌تر شدن مساجد کمک کند.
راهکارهای عملی و خلاقانه برای ترویج و اقامه نماز در مدارس چیست؟
امام جمعه شهرستان خرم آباد در پاسخ به سوال گفت : مدرسه، محیطی کلیدی برای شکل‌دهی به هویت دینی دانش‌آموزان است و راهکارهای خلاقانه ای را برای ترویج نماز در مدارس مطرح کرد از جمله برگزاری نماز جماعت در فضاهای باز و دلنشین مانند پارک‌ها در ایام خاص، برگزاری جشن تکلیف با شکوه برای دانش‌آموزان پایه سوم ابتدایی، حضور مستمر نمایندگان ولی فقیه یا روحانیون در مدارس برای پاسخگویی به سوالات و شبهات دانش‌آموزان در فضایی صمیمی و آزاد، بهره‌گیری از خود دانش‌آموزان فعال و علاقه‌مند برای برگزاری نماز جماعت و تشویق دیگران، و همچنین برپایی نماز جماعت در اردوهای دانش‌آموزی، از جمله این راهکارها بود.
تجربیات موفق استانی در زمینه ترویج فرهنگ نماز، به ویژه در میان نسل جوان، کدامند و چه درس‌هایی می‌توان از آن‌ها آموخت؟
آیت الله شاهرخی به برخی از تجربیات موفقی در برخی استان‌ها اشاره کرد که در آن‌ها، با رویکردهای نوآورانه، شاهد رشد قابل توجهی در اقامه نماز در میان جوانان بوده است و در استان لرستان با برگزاری مسابقات فرهنگی و هنری با موضوع نماز، راه‌اندازی کمپین‌های تبلیغاتی خلاقانه در فضای مجازی، ایجاد کانون‌های فرهنگی و مذهبی در مساجد و مدارس با محوریت نماز، و همچنین حمایت از طرح‌های ابتکاری روحانیون و مربیان تربیتی، توانسته ایم ارتباط معنوی عمیق‌تری بین جوانان و این فریضه برقرار کنیم . درس اصلی این تجربیات، درک عمیق از نیازها و علایق نسل جوان و استفاده هوشمندانه از ابزارهای روز برای انتقال مفاهیم دینی است.
جوانان و نوجوانان چگونه می‌توانند از فضای مجازی به بهترین شکل برای تقویت رابطه خود با نماز استفاده کنند؟
وی تصریح کرد: فضای مجازی، شمشیر دولبه‌ای است که هم می‌تواند در ترویج نماز یاری‌رسان باشد و هم موجب دوری از آن شود.
آیت‌الله شاهرخی توصیه کرد که جوانان و نوجوانان با استفاده هوشمندانه از این فضا، می‌توانند به منابع آموزشی متنوعی دسترسی پیدا کنند، وبینارها و دوره‌های آنلاین مرتبط با معارف نماز را دنبال کنند، گروه‌های مجازی برای تبادل تجربیات و احساسات خود در مورد نماز تشکیل دهند، و از اپلیکیشن‌های یادآوری نماز و محتوای مثبت برای جایگزینی سرگرمی‌های نامناسب بهره ببرند. وی همچنین بر تنوع محتوای ارائه شده در فضای مجازی (مانند قرائت، تفسیر، مشاوره و استفاده از قالب‌های چندرسانه‌ای) تأکید کرد که می‌تواند به جذب بهتر جوانان کمک کند.
فضای مجازی چه تأثیرات مثبت و منفی بر نماز دارد و چگونه می‌توان از این تأثیرات منفی کاست؟
حجت الاسلام و المسلمین شاهرخی ادامه داد: همانطور که اشاره شد، فضای مجازی تأثیرات دوگانه‌ای بر نماز دارد. از جنبه مثبت، دسترسی آسان به منابع آموزشی، امکان برگزاری وبینارها و دوره‌های آنلاین، تشکیل گروه‌های مجازی برای تبادل تجربیات و احساسات مرتبط با نماز، و کمک به ایجاد عادات مثبت از طریق اپلیکیشن‌های یادآوری، از فواید آن است. همچنین، تنوع محتوای چندرسانه‌ای (تصاویر، ویدئوها، پادکست‌ها) می‌تواند جوانان را جذب کند.
اما از جنبه منفی، طرح شبهات و نقدها در این فضا، نیاز به پاسخگویی مستمر و دقیق دارد و تأثیر منفی محتوای نامناسب و گمراه‌کننده می‌تواند جوانان را از مسیر اصلی دور سازد. برای کاستن از این تأثیرات منفی، آیت‌الله شاهرخی بر لزوم تولید و انتشار محتوای دینی باکیفیت و جذاب، پاسخگویی سریع و مستدل به شبهات، و آموزش سواد رسانه‌ای به کاربران، به ویژه نوجوانان، تأکید کرد. همچنین، تقویت ارتباطات اجتماعی از طریق فضای مجازی، مانند ارتباط با علما و روحانیون و برگزاری برنامه‌های مشترک آنلاین، می‌تواند به مقابله با تأثیرات منفی کمک کند.
پیام و توصیه نهایی شما به مادران، خانواده‌ها و عموم مردم درباره اهمیت نماز چیست؟
آیت‌الله شاهرخی در پایان، پیامی ویژه به مادران و خانواده‌ها داشت: “شما الگوهای اصلی فرزندانتان هستید. با تشویق، گفتگو و برگزاری نماز جماعت خانوادگی، فضایی سرشار از ذکر و یاد خداوند در خانه ایجاد کنید و اصول صحیح نماز را از کودکی آموزش دهید.”
توصیه وی به عموم مردم نیز این بود: “نماز را سرچشمه آرامش و پیوستگی معنوی خود قرار دهید و آن را در اولویت زندگی روزمره‌تان بدانید. با حضور در مساجد و شرکت در نماز جماعت، روحیه اجتماعی و همبستگی خود را تقویت کنید. فرهنگ نماز را از طریق کارهای گروهی و کمپین‌های اجتماعی ترویج دهید و از گفتگو و تبادل تجربیات مثبت خود در این زمینه دریغ نکنید.”
در جمع‌بندی این گفت‌وگو، آیت‌الله شاهرخی تأکید کرد که نماز، اصل زندگی است و نه تنها به آرامش و سلامت روانی افراد کمک می‌کند، بلکه پیوندهای اجتماعی را نیز تقویت می‌بخشد. نهادینه کردن فرهنگ نماز در جامعه، از طریق تلاش‌های جمعی خانواده‌ها، مدارس، مساجد و استفاده هوشمندانه از فناوری، ضامن تربیت نسلی متعهد و پیوسته با خداوند متعال خواهد بود.
