احکام وضو و غسل با خط چشم دائمی + نظرات مراجع تقلید

۰ زمان تقریبی مطالعه 8 دقیقه

تلاش برای زیباتر شدن و علاقه به زیبایی نه تنها اشکالی ندارد، بلکه پسندیده و مطلوب نیز هست زیرا خداوند، خود طالب زیبایی است چنانچه پیامبر اکرم صلی الله می فرمایند: «إنّ اللّه َ تعالى جمیلٌ و یُحِبُّ الجَمالَ و یُحِبُّ أنْ یَرى أثَرَ نِعمَتِهِ على عَبدِهِ»: خداوند متعال زیباست و زیبایی را دوست دارد و خواستار آن است که اثر نعمت خود را در بنده اش ببیند.[۱] اما، نکته مهم آن است که این کار، به احکام و حدود الهی خدشه ای وارد نسازد و انجام تکالیف شرعی را دچار مشکل ننماید. چنانچه شما قصد انجام تاتو و خط چشم دائمی را داشته باشید، شاید سؤالات بسیاری درباره ی احکام وضو و غسل و سایر عبادات برایتان پیش بیاید. اینکه: آیا با وجود خط چشم دائمی می توانم غسل کنم و یا وضو بگیرم؟ آیا نماز من صحیح است؟ و سؤالاتی از این قبیل که پاسخ آن برای افراد باایمان و معتقد مهم است. در این نوشتار قصد داریم به موضوع «احکام وضو و غسل با خط چشم دائمی + نظرات مراجع تقلید» بپردازیم. پس تا پایان مطلب با ما همراه باشید.

لزوم آگاهی از احکام قبل از انجام میکرو ابرو

توجه به ظاهر و حفظ زیبایی و جوانی در دنیای کنونی امری طبیعی و البته مهم است زیرا ذات زیباپسند و البته ظاهربین آدمی، در عصری که مدل های زیبایی و سلبریتی ها و اسباب و آلات آرایشی و زیبایی آنها، دائماً در معرض دید همگان است، به دنبال الگوبرداری و زیباسازی خواهد رفت. اما یقیناً، طهارت و زیبایی باطنی و صفای درونی، مهم تر و اساسی تر از زیبایی های ظاهری است، زیرا اعمال و کردار نیک است که سعادت انسان را تضمین خواهد نمود نه چهره و ظاهر زیبا!

از این رو، لازم است که قبل از هرگونه اعمال زیبایی بر روی صورت و سایر اعضای بدن، از قبیل خالکوبی و تاتو و … از کیفیت احکام شرعی مترتب بر آن مانند غسل و وضو و نماز و …آگاه شد. چه بسا، کوچکترین غفلت و کوتاهی در این زمینه، باعث اختلال در انجام تکالیف شرعی و اعمال عبادیِ شخص باایمان شود و باعث محرومیت او از دریافت و درک کامل ثواب اعمال و عبادات شود.

در مورد جایز بودن یا عدم جواز تاتو پلک و خط چشم دائمی، سؤالاتی مطرح می شود که یافتن پاسخ صحیح آنها می تواند راهنمای مناسبی در انتخاب مسیر برای شخص باشد. برای روشن شدن موضوع، به بررسی پاسخ ها و فتواهای مراجع تقلید در زمینه تاتو و خط چشم دائمی، می پردازیم:

تاتوی خط چشم و احکام آن

سؤال اول: آیا تاتوی خط چشم دائمی جایز است؟

نظر آیت الله سیستانی درباره حکم شرعی تاتو خط چشم: مانعی ندارد ولی اگر زینت شمرده شود، زنان باید آن را از نامحرم بپوشانند.

نظر آیت الله العظمی خامنه ای: اگر تاتو خط چشم زیر پوست باشد که در این صورت اشکال ندارد.

نظر حضرت آیت الله مکارم شیرازی: اگر منظور از تاتو خط چشم با رنگ است که زیر پوست قرار می گیرد اشکالی ندارد.

نظر آیت الله علوی گرگانی: اگر واقعا زیر پوست اثر می گذارند و مانع از وضو نیست اشکالی ندارد اما اگر عرفاً زینت محسوب شود، باید از دید نامحرم محفوظ بماند.

جمع بندی نظرات مراجع عظام تقلید درباره جایز بودن تاتوی خط چشم:

اکثر مراجع تقلید در خصوص خالکوبی و تاتوی خط چشم یا بن مژه در زمینه ی صحت غسل و وضو فرموده اند: اگر تاتو و خالکوبى مجرد رنگ باشد و یا در زیر پوست بوده و بر ظاهر پوست چیزى که مانع از رسیدن آب بر آن شود، وجود نداشته باشد، وضو و غسل و نماز صحیح است [توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏۱، ص: ۲۰۵] که در اکثر موارد تاتوی خط چشم یا بن مژه چنین است.

سؤال دوم: آیا غسل و وضو با وجود تاتو و خط چشم دائمی صحیح است؟

پاسخ آیت الله جواد فاضل لنکرانی: اگر خط چشم دائم مثل خالکوبی زیر پوستی باشد برای وضو و غسل اشکال ندارد.

پاسخ آیت الله خامنه ای: اگر خالکوبی مجرد رنگ باشد یا در زیر پوست بوده و بر ظاهر پوست چیزی که مانع از رسیدن آب بر آن شود وجود نداشته باشد، وضو و غسل و نماز صحیح است.

پاسخ حضرت آیت الله مکارم شیرازی: جایز است و در هر حال برای وضو و غسل اشکالی ایجاد نمی کند.

پاسخ حضرت آیت الله علوی گرگانی: اگر واقعا زیر پوست اثر می گذارند و مانع از وضو نیست اشکالی ندارد.

پاسخ آیت الله صافی گلپایگانی: اگر عمل مذکور مانع از رسیدن آب وضو و غسل به پوست نباشد، مانعی ندارد.

پاسخ آیت الله وحید خراسانی: تاتو اگر مانع از رسیدن آب به پوست گردد، جایز نیست و موجب بطلان وضو و غسل می شود و اگر کسی چنین کاری کرده باشد، باید بردارد؛ اگرچه مشقت داشته باشد.

جمع بندی نظرات مراجع تقلید درباره غسل و وضو با خط چشم دائمی

اگر تاتو و خالکوبى مجرد رنگ باشد و یا در زیر پوست بوده و بر ظاهر پوست چیزى که مانع از رسیدن آب بر آن شود، وجود نداشته باشد، وضو و غسل و نماز صحیح است [۲]. مگر زمانیکه مانع مذکور روی پوست بوده و دارای جرم است به نحوی که مانع از رسیدن آب به پوست شود.[۳] در این صورت می بایست ابتدا مانع را برطرف و سپس اقدام به غسل یا وضو کرد.بنابراین؛ اگر تاتو ، جرم داشته باشد و مانع از رسیدن آب وضو و غسل به بدن شود باید قبل از وضو یا غسل برطرف شود.[۴] در غیر این صورت اگر همانند خالکوبی و زیر پوست باشد که مانع از رسیدن آب بر آن نشود اشکالی ندارد.

سؤال سوم: آیا تاتوی خط چشم باید از نامحرم پوشیده شود؟

نظر آیت الله جواد فاضل لنکرانی: اگر برای نامحرم جلب توجه می کند باید از نامحرم پوشانده شود.

نظر آیت الله سیستانی: زن ها باید آن را چنانچه عرفا زینت حساب شود از نامحرم بپوشانند.

نظر آیت الله مکارم شیرازی: آیه «و لا یُبدینَ زینَتَهُنَّ» با توجه به جمله «الّاما ظَهَرَ مِنها» زینت های موجود در صورت و دست ها تا مچ را شامل نمی شود ولی اگر این زنیت تند و زننده باشد و منشاء مفاسدی شود، جایز نیست.

نظر آیت الله علوی گرگانی: اگر عرفاً زینت محسوب شود، باید از دید نامحرم محفوظ بماند.

نظر آیت الله مهدی هادوی تهرانی: اگر تاتو در حد ابرو و مژه معمولی است و آرایش خاصی از نظر عموم مردم محسوب نمی شود، حکم ابرو و مژه را دارد و پوشاندن آن واجب نیست. بنابر این، اگر عمل تاتو زینت و زننده باشد، و منشأ مفاسدى شود، جایز نیست. امّا اصل عمل تاتو اگر ضرری برای بدن نداشته باشد، و اشکال آن مستهجن نباشد و باعث وهن شخصیت شخص نشود، بلامانع است.

نظر آیت الله صافی گلپایگانی: چون آرایش محسوب می شود لازم است از نامحرم پوشانده شود.

نظر آیت الله وحید خراسانی: در هر صورت زینت است و باید از نامحرم بپوشاند.

جمع بندی نظرات مراجع تقلید درباره پوشاندن تاتو و خط چشم از دید نامحرم:

اکثر مراجع، پوشاندن صورت را در صورتی که آرایش تند محسوب نشود و مفسده ای بر آن مترتب نباشد، لازم ندانسته اند.اما آیات عظام صافی گلپایگانی و وحید خراسانی آن را در هر صورت زینت دانسته و بر لزوم پوشاندن آن از نامحرم تأکید نموده اند.

سؤال چهارم: آیا با وجود تاتوی خط چشم، اعمال عبادی مثل حج و نماز و روزه باطل است؟

پاسخ آیت الله سیستانی: اشکال ندارد و به حج ضرری نمیرساند.

پاسخ آیت الله خامنه ای: وضو و غسل و نماز با وجود تاتو صحیح است.

پاسخ آیت الله علوی گرگانی: تاتو از نظر ما حرام است اما بعد از آن نماز و روزه صحیح است.

جمع بندی نظرات مراجع عظام تقلید درباره تأثیر تاتو بر صحت و قبولی سایر اعمال عبادی

همه ی مراجع بزرگوار در اینکه، تاتوی خط چشم مشکلی برای صحت نماز و روزه و حج، ایجاد نمی کند، اتفاق نظر دارند.

سؤال پنجم: از آنجایی که انجام عمل تاتو، زخمهای سطحی در پوست موضعِ محل تاتو، ایجاد می کند، حکم وضو بعد از آن چگونه است و آیا می توان به جای وضو، تیمم کرد یا وضوی جبیره گرفت؟

پاسخ آیت الله سیستانی: جایز نیست کاری کنید که مجبور به تیمم شوید بلکه باید در ایام عادت ماهیانه انجام بدهید که مشکلی از این جهت پیش نیاید.

پاسخ آیت الله شبیری زنجانی: فرض سوال مجوز هیج یک از امور مذکور نیست و فرد مذکور باید وضوی عادی بگیرد. اگر زیر پوست انجام شود و مانع رسیدن آب به اعضاء نباشد، جایز است، امّا اگر مستلزم حرامی شود مثلا شخص عاجز از وضو یا غسل کامل شود، جایز نیست.

پاسخ آیت الله وحید سیستانی: انجام این کار هم برای آرایشگر و هم برای آن خانم حرام است مگر اینکه زیر پوست باشد و در ایام عادت ماهانه که مکلف به نماز نیست انجام دهد به طوری که از زمان پاک شدن از عادت بتواند وضو و غسل را به طور عادی انجام دهد و اگر شخصی این کار را انجام داد واجب است عباداتش را انجام دهد و بنابر احتیاطِ واجب هم وضوی جبیره نماید هم تیمم و بعد از خوب شدن محل، بنابر احتیاط واجب قضاء عبادات را به جا آورد.

تاتو کردن مجوز شرعی برای وضوی جبیره یا تیمم حساب نمی شود. خانم ها می توانند در ایام عادت ماهیانه که نماز به ایشان واجب نیست این کار را انجام دهند. در ضمن اگر با تاتو کردن جرمی روی پوست قرار می گیرد بر این اساس وضو با وجود آن جرم باطل است.

جمع بندی نظرات مراجع عظام تقلید درباره حکم تیمم و وضوی جبیره بعد از تاتوی خط چشم

از نظر اکثر علما، این کار جایز نیست و بهتر است که در ایام عادت ماهیانه که شخص بی نیاز به وضو و نماز است، این کار را انجام دهد.

سخن پایانی

در کل، انجام اعمال زیبایی مانند تاتوی خط چشم و خط لب و بن مژه و … که در جهت زیباتر شدن چهره و زینت های ظاهری انجام می شوند، حدود مشخصی دارند و تا جایی جایز دانسته شده اند که مانعی برای ادای صحیح تکالیف و فرایض عبادی نباشند، زیرا از نظر دین مبین اسلام و نیز سنت و سیره ی معصومین علیهم السلام، هر چیزی در جای خود نیکوست.

بر این اساس، اقدامات و اعمالی که انسان برای رسیدن به زیبایی انجام می دهد، نباید به حدّی باشد که جای ارتباط معنویِ خالصانه و شایسته را با خداوند بگیرد و یا آن را کمرنگ نماید و با مشغول کردن انسان به خود، باعث بروز نقصان و کوتاهی در ادایِ بندگی و انجام تکالیف شرعی شود. مثلاً یک شخص معتقد و با ایمان به دلیل عمل زیبائی بینی و یا تاتو خط چشم یا خط لب و … ، تا چند روز نتواند وضو بگیرد و غسل نماید و نماز بخواند. در چنین شرایطی است که ایمان و دینداری و ارتباط قلبی و معنوی او با خدا به ضعف و سستی می گراید و تضعیف می شود!

این که شخصی بخواهد به دلیل زیبا تر شدنِ چهره اش، اقدام به کاری نماید که در پیِ آن مجبور شود فرایضش را دست و پا شکسته انجام دهد و نمازهای خود را با تیمم و یا وضوی جبیره بخواند، نباید نزد او که آراسته به نام زیبای مسلمانی است، مطلوب باشد، زیرا همین قطع و وصل های ارتباط با خداوند، ممکن است باعث شود ارتباط انسان با پروردگار، برای همیشه دچار نقصان و سستی شود و توجه به ظواهر و غرق شدن در ملعبه ها و جاذبه های دنیوی، جای توجه به آخرت و توشه اندوزی برای آن را بگیرد.

جهت مشاهده سایر مقالات و نوشته های نمازی میتوانید روی مقالات نمازی کلیک کنید.
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز