به گزارش روابط عمومی ستاد اقامه نماز استان اردبیل، در بیست و پنجمین روز از شهریور ماه و در آستانه سی و دومین اجلاس سراسری نماز با عنوان “مادران، فرزندان، فناوری های نوین و راهبردی”، شهریار سرداری، مدیر کل ارتباطات و فناوری اطلاعات، در گفتگو با روابط عمومی ستاد، نقش رسانه های اجتماعی و ابزارهای دیجیتال در فرهنگ سازی نماز برای نسل نو را تشریح کرد.
مشروح گفتگو را در ادامه بخوانید.
۱-فناوری های نوین و فضای مجازی چه فرصت ها و تهدیدهایی برای ترویج نماز در نسل نو ایجاد کرده اند؟
در عصری زندگی می کنیم که فناوری های دیجیتال و گوشی های هوشمند و تبلت و … تقریبا با زندگی همه ما بویژه کودکان و نوجوانان عجین شده است. بنابراین فرصتها و تهدیدهای متنوعی را در تمامی وجوه زندگی بویژه ترویج نماز در نسل های نو متصور می باشد.
فناوری های نوین دسترسی به مراجع جهت پرسش و پاسخ آنلاین با متخصصان مذهبی را از یک طرف سهل تر، و از طرف دیگر انتشار شبهات دینی و مذهبی را که ممکن است برای نوجوانان مشکل ساز باشد؛ به همان اندازه و شاید بیشتر، راحتر نموده است.
فضای مجازی ممکن است به دلیل استفاده زیاد نوجوانان از آن باعث ایجاد بی نظمی در آنها و لذا اختلال در نظم و نماز اول وقت شود و همچنین می تواند با بکارگیری برنامه های یادآور اوقات نماز و ذکرهای روزانه، یادآور وقت نماز برای نوجوانان عزیز باشد.
به هر حال فناوریهای نوین و فضای مجازی مثل چاقوی دو لبه برای نوجوانان عزیز هست. جذابیت های آن هم می تواند با ایجاد حواس پرتی از توجه آنان به نماز بکاهد و هم اپلیکیشنها و امکانات موجود در آن می تواند آموزش نماز را با استفاده از روشهای خلاقانه و گام به گام، به کودکان جذابتر نموده و موجب تشویق آنها به نماز باشد.
۲-چگونه می توان از ابزارهای دیجیتال و اپلیکیشن ها برای آموزش نماز و تقویت فرهنگ دینی بهره برد؟
وی با اشاره به ظرفیت ابزارهای دیجیتال و اپلیکیشن ها اظهار داشت: اگر از این ابزار درست استفاده شوند به خاطر امکانات و ظرفیت بزرگی که دارند می توانند آموزش نماز و تقویت فرهنگ دینی را جذاب تر و موثرتر نماید. به عنوان مثال کاربر می تواند با گوشی های پیشرفته و یا عینک های VR(واقعیت مجازی ) حرکات وضو و نماز را شبیه سازی نماید و همچنین اماکن مقدس را بصورت مجازی و از راه دور زیارت نموده و ارتباط عاطفی بیشتر با مفاهیم دینی برقرار نماید؛ یا می توان با ایجاد کمپین های معنوی و چالش های مجازی، نماز اول وقت را در کاربران، بویژه نوجوانان عزیز تقویت کرد و یا با ایجاد گروه های تعاملی در فضای مجازی، به شبهات و پرسش های نوجوانان در محیط امن و جذاب و توسط متخصصین پاسخ گفت.
امروزه ابزارهای دیجیتال مانند ساعت هوشمند می توانند زمان نماز را یادآوری نموده و نماز های خوانده شده را برای تشویق بیشتر نوجوانان ثبت نماید.
۳- تجربه موفق استان در استفاده از فناوری برای اموزش و جذب نسل نو به نماز چیست؟
در دو سال اخیر با همکاری مجموعه ICT استان و با استفاده از فناوری های دیجیتال و امکانات فضای مجازی، طرح ها و کارهای مختلفی در خصوص آموزش و جذب نسل نو به نماز انجام گردیده است از جمله برگزاری مسابقه اینترنتی از زندگی نامه شهدا، تولید سرود با موضوع نماز و مهدویت، تجلیل از فرزندان نومکلف همکاران، همچنین به منظور بومی سازی نماز، سامانه وب نماز و مهدویت با عنوان راه نور در دست طراحی هست که بصورت لینک روی سایت اداره کل قرار خواهد گرفت.
۴-چه راهکارهایی برای کاهش اثرات منفی فضای مجازی بر نماز خوانی کودکان و نوجوانان پیشنهاد می کنید؟
به قول یکی از اساتید نوجوانان امروزی دوزیست هستند. یعنی زیست فضای مجازی و زیست فضای واقعی، با عنایت به اینکه بیشتر وقت اکثر نوجوانان در فضای مجازی سپری می شود لذا مدیریت زمان استفاده از فضای مجازی توسط خانواده می تواند از غرق شدن بیش از اندازه آنها در فضای مجازی و غفلت از توجه به معنویات جلوگیری نماید. بنابراین بهتر است والدین زمان مشخصی برای کودکان جهت بازی در فضای مجازی در نظر بگیرند و خودشان به نماز و معنویت توجه ویژه ای داشته باشند تا بتوانند الگوی مناسبی برای کودکان باشند.
پایگاهها و مراکز فرهنگی هم از امکانات فضای مجازی بویژه پیام رسان ها و یا شبکه های اجتماعی نوجوان پسند، و با ایجاد چالشها و مسابقات مجازی همراه با پاداش و امتیاز از نوجوانان و جوانان برای دعوت به نماز به شیوه دوستانه استفاده نمایند. همچنین الگوسازی مثبت در فضای مجازی با حضور افراد محبوب در تبلیغ نماز و تشویق نوجوانان به اقامه نماز می تواند بسیار موثر باشد.
۵-چه برنامه هایی برای هماهنگی فناوری و آموزش دینی در استان وجود دارد؟
با عنایت به رسالت اداره کل در پیگیری برای اجرا و اتمام پروژه فیبرنوری منازل ( (FTTH در استان، پیگیر هستیم تا این پروژه در استان به سرانجام برسد تا امکان اتصال مساجد، پایگاههای فرهنگی و مدارس به اینترنت پرسرعت برای استفاده از قابلیت های فضای مجازی بمنظور ترویج نماز در نسل نو ، در بستر فیبرنوری فراهم گردد. همچنین در نظر داریم کارگاه آموزشی”مهارت دیجیتال برای امام جماعت دستگاههای اجرایی و روحانیون” و همچنین “دوره آنلاین تربیت فرزند در عصر دیجیتال” برای خانواده های کارکنان مجموعه فاوای استان برگزار نماییم.
۶- نقش رسانه های اجتماعی و ابزارهای دیجیتال در فرهنگ سازی نماز برای نسل نو چگونه قابل بهره برداری است؟
رسانه های اجتماعی امروز نه تنها ابزار ارتباطی، بلکه فرصتی بی نظیر برای فرهنگ سازی معنوی هستند. برای نوجوانان امروزی که در دنیای دیجیتال نفس می کشند می توانیم با تولید محتوای خلاقانه، ویدیوهای کوتاه تاثیرگذار و چالش های معنوی، نماز را از عملی فردی به تجربه ای اشتراکی تبدیل کنیم. با استفاده از زبان بصری و تعاملی فضای مجازی می توانیم زیبایی های نماز را به زبانی که نسل نو می فهمند روایت کنیم.
با بکارگیری هنرمندانه این ابزارها و توجه به ویژگیهای نسل نو می توان فضایی پویا برای ترویج فرهنگ نماز در جامعه دیجیتال ایجاد کرد. از امکانات رسانه های اجتماعی و ابزارهای دیجیتال می توان در تشکیل گروههای مجازی برای معرفی الگوهای نوجوانان موفق که نماز را در زندگی خود جاری ساخته اند استفاده نموده و تجربیات معنوی مرتبط با نماز آنان را با دیگران به اشتراک گذاشت.
۷-پیشنهاد حضرتعالی برای مشارکت خانواده ها و مدارس در استفاده مثبت از فناوری چیست؟
پیشنهاد من ایجاد هم افزایی بین خانه و مدرسه برای هدایت فرزندان در فضای مجازی هست. بنابراین می توان با مشارکت والدین، معلمان و حتی خود دانش آموزان، یک توافق نامه مشترک فناوری بین خانواده و مدرسه تدوین نمود که چارچوب شفافی برای نوع، مدت و شرایط استفاده از ابزارهای دیجیتال برای نوجوانان را تعیین کند.
