فضیلت و آثار خواندن سوره اسراء

سوره اسراء هفدهمین سوره قرآن کریم است که در مکه بر رسول خدا (ص) نازل شده و در جزء پانزدهم قرآن جای دارد. در روایات ذکر شده است که خواندن سوره اسراء موجب اعطای نعمتهای بهشتی و قرار گرفتن در گروه یاران حضرت قائم (ع) خواهد شد. از آثار و برکات خواندن این سوره نیز آمده است که برای افزایش قدرت فهم و سخنوری، رفع خیالات فاسد و باز شدن زبان کودک مفید است. در این مقاله سعی داریم در مورد فضایل و آثار و برکات سوره اسراء مطالبی را بیان کنیم اگر شما نیز بهدنبال آشنایی بیشتر با این سوره هستید، با ما همراه باشید.
معرفی سوره اسراء و ویژگیهای آن
دلیل نامیدن «سوره اسراء این است که در اولین آیه آن به ماجرای اسراء (به معنای سفر شبانه) و معراج پیامبر (ص) پرداخته است (۱). از «دیگر نامهای سوره اسراء «بنیاسرائیل» است» (۲). چرا که «در آغاز و پایان این سوره به داستان بنیاسرائیل اشاره شده است» (۳). سوره اسراء را «سبحان نیز گفتهاند به این دلیل که سوره اسراء با کلمه سبحان آغاز میشود و نیز در روایتی از امیرالمؤمنین امام علی (ع) سوره اسراء با نام سوره سبحان خوانده شده است» (۴). سوره اسراء از «سورههای مکی قرآن و در ترتیب نزول سوره پنجاه قرآن است» (۵). از دیگر ویژگیهای سوره اسراء این است که «این سوره نخستین سوره از سورههای هفتگانه مُسبحاتی است که با تسبیح و تقدیس خداوند آغاز میشود» (۶). سوره اسراء «از ۱۱۱ آیه و ۱۵۵۸ کلمه تشکیل شده است و تعداد حروف آن ۶۴۶۰ حرف است» (۷). از نظر حجمی «از سورههای مئون و متوسط قرآن بهشمار میرود و حدود سه چهارم یک جزء را شامل میشود» (۸). دیگر آنکه « آیات این سوره طولانی هستند و دلیل این را نازل شدن این آیات در اواخر اقامت پیامبر (ص) در مکه دانستهاند و اینکه این سوره زمینهای برای سورههای مدنی قرآن بوده است» (۹). محتوای سوره اسراء به «توحید و تنزیه خداوند و معراج پیامبر، نیکی به پدر و مادر و اعجاز قرآن میپردازد» (۱۰).
فضیلت خواندن سوره اسراء در روایات
قرار گرفتن در گروه یاران قائم آل محمد(ع)
از امام صادق (ع) نقل است که «هر کس سوره اسراء را در هر شب جمعه قرائت کند نخواهد مُرد تا اینکه حضرت قائم (ع) را درک نماید و از یاران او خواهد شد» (۱۱).
آثار و برکات قرائت سوره اسراء
در روایات بسیاری به آثار و برکات قرائت سوره اسراء اشاره شده است که در ادامه آنها را بیان میکنیم.
برای باز شدن زبان کودک
در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که «هر کس سوره اسراء را با زعفران بر ظرفی نوشته و آن را بشوید و آب آن را به کودکی که زبان او گرفته باشد، بدهند به اذن خداوند زبان او گشوده خواهد شد و به سخن میآید» (۱۲).
برای زیاد شدن فهم و قدرت سخنوری
از امام صادق (ع) ذکر شده است که «اگر این سوره را در ظرفی بنویسند و با آن بشویند و از آن آب بخورند فهم آن فرد زیاد شده و سخن میگوید و زبان او باز خواهد شد» (۱۳).
برای رفع خیالات فاسد
آمده است که «اگر کسی دچار خیالات فاسد و تشویش میشود یا وهم و ترس بر او غلبه پیدا میکند آیات ۴۵ و ۴۶ سوره اسراء «وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنَا بَیْنَکَ وَبَیْنَ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَهِ حِجَابًا مَسْتُورًا» (۴۵)، «وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَکِنَّهً أَنْ یَفْقَهُوهُ وَفِی آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِذَا ذَکَرْتَ رَبَّکَ فِی الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلَى أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا» (۴۶) را به همراه آیه ۱۲۹ سوره توبه «فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِیَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ» (۱۲۹) را با خلوص نیت، توجه به خدا و معنی آن قرائت کند آن خیالات فاسد و ترس و هم از بین خواهد رفت» (۱۴).
برای آسان شدن کارهای مشکل
ذکر شده است که «هر زمان برای رسول خدا (ص) کاری دشوار پیش میآمد جبرئیل به آن حضرت میگفت این عبارت را بگو: «تَوَکّلتُ عَلی الحَیِّ الّذی لایَمُوت، و الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَم یَکُن لَّهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَلَمْ یَکُن لَّهُ وَلِیٌّ مِّنَ الذُّلَّ وَکَبِّرْهُ تَکْبِیرًا» خداوند کار مشکل و سخت را بر آن حضرت آسان میگرداند» (۱۵).
برای توانگری
آمده است که «هر کس با ایمان آیه ۱۱۱ سوره اسراء «وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَکَبِّرْهُ تَکْبِیرًا» (۱۱۱) را با خلوص نیت، توجه به خدا و معنی آن بسیار بخواند و بعد از آن تکبیر گوید اگر درویش باشد توانگر خواهد شد» (۱۶).
برای ایمنی مال از دزد و آتشسوزی
آمده است که «اگر بر مکانی یا کالایی که دزد و آتش به آن برسد آیات ۱۱۰ و ۱۱۱ «قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَنَ أَیًّا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَلَا تَجْهَرْ بِصَلَاتِکَ وَلَا تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَیْنَ ذَلِکَ سَبِیلًا» (۱۱۰)، «وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَکَبِّرْهُ تَکْبِیرًا» (۱۱۱) سوره اسراء را بر حلقه و قفل آنها قرائت کنند از دزد و آتش گرفتن در امان خواهند بود» (۱۷).
برای رفع تنگدستی و ناخوشی
از امام صادق (ع) نقل است که «هر کسی این دعا را قرائت کند «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم، تَوَکّلتُ عَلی الحَیِّ الّذی لایَمُوت ، و الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَم یَکُن لَّهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَلَمْ یَکُن لَّهُ وَلِیٌّ مِّنَ الذُّلَّ وَکَبِّرْهُ تَکْبِیرًا» خداوند فقر و ناخوشی را از او دور خواهد کرد» (۱۸).
حاجتروایی
از امام صادق (ع) روایت شده است که «اگر کسی حاجتی دینی یا دنیایی داشته باشد ۷ مرتبه سوره اسراء را با خلوص نیت، توجه به خدا و معنی آن با وضو قرائت کند، حاجت او برآورده خواهد شد» (۱۹).
درمان درد
از امام صادق (ع) نقل شده است که «هر یک از مؤمنین اگر دچار دردی شوند با خلوص نیت آیه ۸۲ سوره اسراء را قرائت کند و بر جایی که درد میکند دست بکشد خداوند او را از هر دردی که دارد نجات خواهد داد» (۲۰).
ایمنی خانه از دزد
در مورد ایمنی خانه از دزداز امیرالمؤمنین علی (ع) نقل شده است که «مردی از ایشان خواست که تعویذی برای سرقت به او تعلیم بدهد. این مرد گفت هر چند وقت یک بار شبانه چیزی از خانه ما سرقت میکنند. امام فرمودند هر زمانی که خواستی به رختخواب خود بروی آیات ۱۱۰ و ۱۱۱ سوره اسراء «قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَنَ أَیًّا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَلَا تَجْهَرْ بِصَلَاتِکَ وَلَا تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَیْنَ ذَلِکَ سَبِیلًا» (۱۱۰)، «وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَکَبِّرْهُ تَکْبِیرًا» (۱۱۱) را بخوان» (۲۱).
ثواب خواندن سوره اسراء
در روایتی از رسول خدا (ص) ذکر شده است که «هر کس سوره اسراء را قرائت کند و زمان خواندن آیهای که در مورد پدر و مادر سخن گفته است دچار رقت قلب گردد در بهشت پاداشی به او داده خواهد شد که برابر با ۲۴۰۰ پیمانه است و هر پیمانه از تمامی نعمتهای دنیا بهتر خواهد بود» (۲۲).
سخن پایانی
اسراء یکی از سورههای قرآن کریم است که قرائت آن فضایل و آثار و برکات بسیاری دارد. در روایاتی از رسول خدا (ص) و ائمه (ع) به فضایل و آثار و برکات این سوره اشاره شده است از جمله اینکه خواندن این سوره برای توانگری، ایمنی مال، آسانی کارهای مشکل و رفع تنگدستی و ناخوشی مفید است. با توجه به مطالب ذکر شده توصیه میشود خواندن این سوره از قرآن را فراموش نکنید تا بتوانید از فضایل و خواص بیشمار آن بهرهمند شوید.
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز
پینوشت
- وهبه الزحیلی، التفسیر المنیر، ۱۴۱۱ ق، ج۱۵، ص ۵.
- صدوق، ثوابالاعمال، ۱۴۰۶ ق، ص ۱۰۷.
- فیروزآبادی، بصائر ذوی التمییز، المکتبه العلمیه، ج۱، ص ۲۸۸.
- همان، ص ۲۹۶، مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ ش، ج۱۲، ص ۳.
- معرفت، التمهید فی علوم القرآن، ۱۴۱۱ ق، ج۱، ص ۱۳۴ ـ ۱۳۶.
- خرمشاهی، سوره اسراء. ص ۱۲۴۱.
- حسینی زاده، سوره اسراء، ص ۱۹۷.
- خرمشاهی، سوره اسرا، ص ۱۲۴۱.
- محققیان، سوره اسراء، ص ۶۸۶.
- طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ ق، ج۱۳، ص ۵ و ۲۲۶.
- تفسیر برهان، ج۸، ص ۲۱۵.
- تفسیر برهان، ج۸، ص ۲۱۵.
- همان.
- خواص آیات قرآن، ص ۱۰۲.
- همان.
- همان، ص ۱۰۳.
- دوهزارو یک ختم، ص ۴۰۲.
- همان، ص ۴۰۵.
- خواص آیات قرآن ص ۱۰۳.
- وسائلالشیعه، ج۲، ص ۴۲۴.
- الکافی، ج۲، ص ۶۲۶.
- درمان با قرآن، ص ۵۱، به نقل از مجمعالبیان.