فضیلت و آثار خواندن سوره فصلت
سوره فصلت چهل و یکمین سوره قرآن کریم است که در مکه بر رسول گرامی اسلام نازل شده و در جزء بیست و چهارم و بیست و پنجم قرآن جای دارد. در روایاتی از پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) ذکر شده که خواندن سوره فصلت موجب اعطای حسنات فراوان خواهد شد. از آثار و برکات این سوره نیز آمده که استفاده از آب حاصل از نوشته این سوره برای بهبود بیماری‌های قلبی مفید است. در این مقاله میکوشیم تا با سوره فصلت بیشتر آشنا شویم و فضائل و آثار و برکات آن را بیان کنیم، پس مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
معرفی سوره فصلت و ویژگی‌های آن
دلیل نامیدن «سوره فصلت این است که واژه فصلت (به‌معنای چیزی که شیوا بیان شده ) در آیه سوم این سوره ذکر شده است. سوره فصلت را سوره «حم سجده» و «مصابیح» نیز خوانده‌اند؛ زیرا سوره فصلت یکی از چهار سوره سجده‌دار قرآن، (که معروف به عزائم هستند) است و اینکه به واژه مصابیح در آیه دوازدهم این سوره اشاره شده است» (۱). در «ترتیب نزول این سوره سوره شصت و یکمی است که بر رسول خدا (ص) نازل شده است» (۲). سوره فصلت دارای« ۵۴ آیه، ۷۹۶ کلمه و ۳۳۶۴ حرف است و از نظر حجمی کمی بیشتر از یک حزب (یک چهارم جزء) را در برمی‌گیرد. این سوره یکی از سوره‌های حامیمات قرآن است؛ یعنی سوره‌هایی که با حروف مقطعه «حم» آغاز می‌شوند» (۳). آیه« ۳۷ سوره فصلت سجده واجب دارد بدین معنی که با شنیدن یا قرائت این آیه سجده بر فرد واجب می‌شود» (۴). لازم به ذکر است که «خواندن سوره‌هایی که سجده واجب دارند مانند سوره فصلت در نمازهای واجب جایز نیست» (۵). محتوای سوره فصلت اغلب به «مباحثی چون روی گرداندن کافران از قرآن، خدایی بودن قرآن، وحدانیت خدا، نبوت خاتم‌الانبیاء، نزول و خصوصیات و اوصاف قرآن و معاد و احوال قیامت می‌پردازد» (۶).
فضائل خواندن سوره فصلت
در مورد فضیلت قرائت این سوره روایت‌هایی از رسول گرامی اسلام و ائمه معصوم (ع) ذکر شده است که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم.
اعطای حسنات
در روایتی از پیامبر (ص) نقل شده است که «هر فردی سوره فصلت را بخواند به تعداد حروف تشکیل‌دهنده این سوره، ده حسنه به او عطا خواهد شد» (۷).
نورانیت و شادی قرائت‌کننده در روز قیامت
از امام صادق (ع) روایت شده است که «خواندن سوره فصلت موجب سرور و شادی و نورانیت قرائت‌کننده آن در روز قیامت خواهد شد و این فرد در دنیا به گونه‌ای زندگی می‌کند که همه مردم او را ستایش کرده و به حال او غبطه می‌خورند» (۸).
آثار و برکات قرائت سوره فصلت
از جمله آثار و برکات خواندن سوره فصلت که در روایات به آن اشاره شده می‌توان موارد زیر را نام برد:
بهبود بیماری‌های قلبی
در کتاب تفسیر برهان در روایتی از رسول خدا (ص) آمده است که «اگر سوره فصلت را در ظرفی بنویسند و آن را بشویند آب آن را با چیزی مخلوط کنند و پس از خشک شدن، آن چیز را پودر کرده و بیمار بخورد به اذن خدا خوب خواهد شد» (۹).
بهبود بیماری‌های چشم
از امام صادق (ع) روایت شده است که «اگر سوره فصلت را در ظرفی بنویسند و آن را با آب بشویند و با آب آن سرمه تهیه کنند، کسی که دچار درد چشم یا سفیدی چشم است از آن سرمه بکشد از درد چشم رهایی می‌یابد و دیگر به آن مبتلا نخواهد شد و اگر امکان سرمه کشیدن نداشته باشد، با آب نوشته این سرمه چشمان خود را بشوید نیر مفید خواهد بود» (۱۰).
بهبود درد شکم
از امام صادق (ع) نقل است که «مردی به نزد ایشان رفت و از درد شکم در حضور ایشان شکایت کرد. امام فرمودند: دستت را بر جایی که درد می‌کند، قرار بده و سه مرتبه آیات ۴۱ و ۴۲ سوره فصلت «إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بِالذِّکْرِ لَمَّا جَاءَهُمْ وَإِنَّهُ لَکِتَابٌ عَزِیزٌ» (۴۱)، «لَا یَأْتِیهِ الْبَاطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِیلٌ مِنْ حَکِیمٍ حَمِیدٍ» را بخوان. انشاءالله خوب می‌شوی» (۱۱).
سخن پایانی
یکی از سوره‌های قرآن که در روایات به فضائل و آثار فراوان آن اشاره شده است، سوره فصلت نام دارد. در روایات ذکر شده که خواندن سوره فصلت موجب نورانیت و شادی قرائت‌کننده آن در روز قیامت و نیز ستایش او در میان مردم در این دنیا خواهد شد. از آثار آن نیز به مواردی چون بهبود بیماری‌های چشم و درمان درد شکم اشاره شده است. در این مقاله سوره فصلت را معرفی کردیم و فضائل و آثار خواندن و نوشتن این سوره را مطرح نمودیم با توجه به روایاتی که به آن‌ها اشاره شد توصیه می‌کنیم که برای بهره‌مندی از خواص سوره فصلت همواره در هر فرصتی آن را قرائت کنید.
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز
پی‌نوشت
- خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص ۱۲۴۹.
- معرفت، آموزش علوم قرآن، ج۲، ص ۱۶۶.
- خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص ۱۲۴۹.
- بنی‌هاشمی، ج۱، ص ۶۱۵ ـ ۶۱۷.
- نجفی، جواهرالکلام، ج۹، ص ۳۴۳.
- طباطبایی، المیزان، ج۱۷، ص ۳۵۸ ـ ۳۵۹.
- مجمع‌البیان، ج۹، ص ۵.
- ثواب‌الاعمال، ص ۱۱۳.
- تفسیر برهان، ج۴، ص ۷۷۵.
- همان.
- طب‌الائمه، ص ۴۸.
