فضیلت و آثار خواندن سوره مائده

پنجمین سوره قرآن مائده نام دارد این سوره از سورههای مدنی قرآن است و در جزء شش و هفت قرآن جای گرفته است. مائده یکی از سورههای سبعالطوال قرآن بهشمار میرود. در روایات آمده است که خواندن سوره مائده موجب اعطای پاداش فراوان و پاکی از گناهان خواهد شد. در مورد خواص قرائت این سوره ذکر شده است که برای بازداشتن از گناهان، خیر و برکت در خانه و بطلان سحر مفید است.
معرفی سوره مائده و ویژگیهای آن
سوره مائده «در مدینه بر رسول خدا نازل شده و در ترتیب نزول سوره صد و سیزدهمی است که بر پیامبر (ص) نازل شده است. در چینش کنونی مُصحَف سوره پنجم قرآن» (۱) و در جزء ششم و هفتم جای دارد. واژه «مائده در لغت به معنی سفره غذا یا خود غذا آمده است» (۲). دلیل نامگذاری سوره مائده این است که به ماجرای نزول مائده برای یاران حضرت عیسی اشاره دارد» (۳). از دیگر نامهای سوره مائده به عقود (پیمانها و قراردادها) و مُنقِذه (رهاننده و نجاتدهنده) اشاره شده است» (۴). سوره مائده « ۱۲۰ آیه دارد و تعداد کلمات آن را ۲۸۴۲ کلمه گفتهاند و نیز این سورها از ۱۲۲۰۷ حرف تشکیل شده است. سوره مائده از نظر حجمی در گروه سورههای سبعالطوال قرار دارد، همچنین این سوره یکی از سورههای بزرگ قرآن بهشمار میرود» (۵).
فضائل خواندن سوره مائده
در مورد فضیلت خواندن سوره مائده در روایات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پاداش فراوان
ابن ابی کعب از رسول خدا (ص) روایت کرده است که «هر کس سوره مائده را بخواند به تعداد تمام یهودیان و مسیحیانی که در این دنیا نفس کشیدهاند ده حسنه و پاداش به عطا میشود و ده گناه از گناهان او پاک خواهد شد و ده درجه به درجات او اضافه خواهد شد» (۶).
ابوحمزه ثمالی از امام صادق (ع) روایت کرده که «سوره مائده به صورت یکباره بر رسول خدا (ص) نازل شده و ۷۰ هزار فرشته در زمان نزول آن را همراهی مینمودند» (۷).
آثار و برکات قرائت سوره مائده
روایتهای بسیاری به خواص و آثار و برکات خواندن سوره مائده اشاره کردهاند که در ادامه آنها را بیان میکنیم:
جهت افزایش ایمان
از امام محمد باقر (ع) روایت است که «هر کس سوره مائده را در روز پنجشنبه قرائت کند ایمان او به ظلم و ستم پوشیده نخواهد شد و او کسی را با خداوند شریک نخواهد ساخت» (۸)
جلوگیری از سرقت و تلف شدن مال
از امام صادق (ع) نقل است که «هر کسی با اعتقاد و ایمان سوره مائده را با خلوص نیت و توجه به خدا و معنی آن بنویسد و در صندوق اثاث خانه نگهداری کند از دزد محفوظ خواهد ماند» (۹).
برای دفع زن از زنا
آمده است که « هرکس با اعتقاد و ایمان آیه اول سوره مائده «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ أُحِلَّتْ لَکُمْ بَهِیمَهُ الْأَنْعَامِ إِلَّا مَا یُتْلَى عَلَیْکُمْ غَیْرَ مُحِلِّی الصَّیْدِ وَأَنْتُمْ حُرُمٌ إِنَّ اللَّهَ یَحْکُمُ مَا یُرِیدُ» را بر قطعهای از لباس زن با خلوص نیت و توجه به خدا و معنی آیه نوشته و قرائت کند و بعد از آن این عبارت را بیان کند ««اللهمَّ أمحَ الزّنا وَ الزَّیغَ مِن قلبِ فلانه بنت فلانه [نام آن زن و مادرش] فانّکَ فعالٌ لِما تَشاءُ و انتَ القادِرُ لما تشاء یا ارحم الراحمین» و بعد آن لباس را در قبری که مجهول باشد دفن کند و در زمان دفن این عبارت را بیان کند«کما ماتَ صاحِبِ هذا القبرُ نَمُوتُ الزّنا و حُبّهُ من قلبِ فلانه بنت فلانه [نام آن زن و مادرش]» در صورتی که این عمل انجام شود محبت زنا از دل او بیرون رفته و آن عمل را دشمن میگیرد» (۱۰).
برای باطل کردن سحر
نقل شده است که «اگر کسی با ایمان و خلوص نیت و توجه به خدا و معنی آیات ۱۱ سوره مائده «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَنْ یَبْسُطُوا إِلَیْکُمْ أَیْدِیَهُمْ فَکَفَّ أَیْدِیَهُمْ عَنْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ» (مائده: ۱۱) و آیه ۱۰۳ سوره آلعمران «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَهٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَاکَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ» (آلعمران: ۱۰۳). را بنویسد و با خود به همراه داشته باشد سحر و جادو بر او اثر نخواهد کرد و از خیالات فاسد در امان خواهد بود» (۱۱).
برای خیر و برکت در خانه و محصول
ذکر شده است که «هر کسی با اعتقاد و ایمان آیات ۱۱۲، ۱۱۳ و ۱۱۴ سوره مائده «إِذْ قَالَ الْحَوَارِیُّونَ یَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ هَلْ یَسْتَطِیعُ رَبُّکَ أَنْ یُنَزِّلَ عَلَیْنَا مَائِدَهً مِنَ السَّمَاءِ قَالَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ» (۱۱۲)، «قَالُوا نُرِیدُ أَنْ نَأْکُلَ مِنْهَا وَتَطْمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعْلَمَ أَنْ قَدْ صَدَقْتَنَا وَنَکُونَ عَلَیْهَا مِنَ الشَّاهِدِینَ» (۱۱۳) و «قَالَ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَیْنَا مَائِدَهً مِنَ السَّمَاءِ تَکُونُ لَنَا عِیدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآیَهً مِنْکَ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ» (۱۱۴) را در کاسهای بنویسد و بعد از آن کاسه را از آب پر نماید روز جمعه قبل از طلوع آفتاب آن آب را در باغچه خانه خود بریزد در آن خانه خیر و برکت پیدا خواهد شد و درهای رزق بر روی او گشوده میشوند. اگر کسی این آب را به مزرعه و بوستان خود بپاشد محصول و میوه فراوانی حاصل میآید و به مدت سه جمعه پشت سر هم این آب را بپاشد محصول او از آفت در امان خواهد بود و در آن برکت فراوانی حاصل میشود» (۱۲).
برای بازداشتن از گناهان و معاصی
آمده است که «اگر فردی عمر و مال خود را در راه گناه و زشتکاری صرف کرده باشد و بخواهد آن گناهان از او زایل شود آیات ۹۰، ۹۱ و ۹۲ سوره مائده «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» (۹۰)، «إِنَّمَا یُرِیدُ الشَّیْطَانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَدَاوَهَ وَالْبَغْضَاءَ فِی الْخَمْرِ وَالْمَیْسِرِ وَیَصُدَّکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاهِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُون» (۹۱) و «وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَاحْذَرُوا فَإِنْ تَوَلَّیْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا عَلَی رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِینُ» را در روز جمعه با خلوص نیت بر گلابی یا سیب نوشته و در هنگام صبح پنجشنبه قبل از آنکه چیزی بخورد گلابی و سیب مورد نظر را میل کند و سه بار این عمل را انجام دهد آن صفت از او زایل خواهد شد» (۱۳).
گشایش در کارها
نقل شده است که برای گشایش در کارها «روز اول پس از نماز صبح در حالی که وضو دارد دو رکعت نماز برای حاجت به جا آورد. اوایل ماه بعد از نماز صبح باشد. پس از آن به مدت چهل روز هر روز رو به قبله صد مرتبه صلوات بفرستد و آیه ۱۱۴ سوره مائده «قَالَ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَیْنَا مَائِدَهً مِنَ السَّمَاءِ تَکُونُ لَنَا عِیدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآیَهً مِنْکَ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ» را ۵۰ مرتبه بخواند و در بین خواندن با کسی صحبت نکند. این عمل برای گشایش کارها مؤثر خواهد بود. هر کسی در هنگام صبح قبل از صحبت کردن سه مرتبه آیه ۱۱۴ را قرائت کند روزی او از جایی که گمان ندارد به او میرسد» (۱۴).
سخن پایانی
سوره مائده یکی از سورههای طولانی قرآن است که ۱۲۰ آیه دارد. خواندن این سوره فضایل و خواص بسیاری چون افزایش ایمان، جلوگیری از سرقت و تلف شدن مال و گشایش در کارها دارد. با توجه به روایات ذکر شده در مورد خواندن و نوشتن این سوره توصیه میشود که در هر فرصتی خواندن سوره مائده را فراموش نکنید تا بتوانید از فضایل و آثار بیشمار آن بهرهمند شوید.
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز
پینوشت
- آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ ش، ج۲، ص ۱۶۸.
- راغب اصفهانی مفردات، ص ۷۸۲.
- مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ ش، ج۴، ص ۲۴۱.
- دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ج۲، ص ۱۲۳۷.
- همان.
- مجمعالبیان، ج ۲.
- همان.
- مجمعالبیان، ج۲.
- خواص آیات قرآن، ص ۴۸.
- همان، ص ۴۹.
- همان، ص ۵۰.
- همان، ص ۵۲.
- همان، ص ۵۱.
- درمان با قرآن، محمدرضا کرمی، ص ۳۴.



