فضیلت و آثار خواندن سوره یاسین(یس)

سوره یس (یاسین) سی و ششمین سوره از قرآن کریم است که در جزء بیست و دوم و بیست و سوم قرآن جای دارد و در مکه بر رسول خدا (ص) نازل شده است. در روایات فضائل بسیاری برای قرائت سوره یاسین ذکر شده است از جمله اینکه خواندن این سوره موجب شفاعت قرائتکننده آن، خیر دنیا و آخرت و وارد شدن به بهشت خواهد شد. از آثار و برکات قرائت این سوره نیز آمده که برای ایمنی از چشم زخم و شر جن، پیدا شدن گمشده و سلامتی و امنیت مفید است. در این مقاله سعی داریم سوره یس را معرفی نماییم و فضائل و آثار و برکات بیشمار این سوره را بیان کنیم، اگر بهدنبال آشنایی با این سوره پرفضیلت قرآن هستید، مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
معرفی سوره یس و ویژگیهای آن
این سوره را «به این دلیل «یس» نامیدهاند که با حروف مقطعه یاء و سین شروع میشود. از دیگر نامهای این سوره «حبیب نجار» است؛ زیرا در آیات ۱۳ تا ۳۰ آن داستان حبیب نجار آمده است. بر طبق روایات سوره یاسین یکی از سورههای بافضیلت قرآن است تا جایی که «قلب قرآن» نامیده شده است» (۱). نام دیگر «سوره یس «مُعمَّه» و «المدافعه القاضیه» است؛ چرا که خیر دنیا و آخرت را برای قرائتکننده آن میخواهد و نیز بدیها و زشتیها را از او دفع مینماید و حاجات او را برآورده میکند» (۲). امام صادق (ع) در روایتی «از سوره یاسین با نام «ریحانهالقرآن» یاد کرده است» (۳). این سوره «در ترتیب نزول سوره چهل و یکمی است که بر رسول خدا (ص) نازل شده است» (۴). این سوره از قرآن دارای« ۸۳ آیه، ۷۳۳ کلمه و ۳۰۶۸ حرف است و از نظر حجمی حدود یک حزب از قرآن را در بر میگیرد. از دیگر ویژگیهای سوره یس این است که یکی از چند سوره قرآن است که با حروف مقطعه شروع شده و نخستین سوره قرآن بهشمار میرود که با سوگند آغاز میگردد» (۵). محتوای سوره «به سه اصول دینِ توحید، نبوت و معاد اشاره دارد» (۶).
فضیلتهای خواندن سوره یاسین
در روایاتی از رسول گرامی اسلام و نیز در روایاتی از ائمه معصوم (ع) فضیلتهای بیشماری برای قرائت این سوره ذکر شده است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
شفاعت قرائتکننده و خیر دنیا و آخرت
در مورد فضیلت خواندن سوره یس از پیامبر (ص) روایت شده است که «قرائتکننده آن نزد خداوند شریف بوده و این سوره موجب شفاعت او خواهد شد. در روایتی دیگر از ایشان ذکر شده که سوره یس در تورات به نام معمه (یعنی شامل شونده) نامیده شده است؛ زیرا موجب خیر دنیا و آخرت برای قرائتکننده آن میشود و بلایای دنیا و سختیهای آخرت را از او دور مینماید. و نیز دلیل اینکه سوره یس به قاضیه (بهمعنی دفعکننده برآورنده) نامگذاری شده است این بوده که از قرائتکننده خود هر نوع بدی را دفع مینماید و همه حاجتهای او را برآورده میکند و قرائت این سوره پاداشی برابر با بیست حج خواهد داشت. همچنین آمده که گوش کردن به صدای خواندن سوره یس ثوابی معادل با هزار دینار انفاق در راه خداوند دارد» (۷).
ختم قرآن
از نظر رسول گرامی اسلام از دیگر فضایل قرائت آن این است که «هر کسی سوره یس را بخواند به مانند آن است که ده مرتبه قرآن را ختم نموده است» (۸).
آمرزش گناهان و فضایل بیشمار دیگر
در روایتی دیگر در مورد فضیلت خواندن این سوره آمده است که «هر کسی سوره یس را برای رضایت خداوند قرائت کند خداوند او را میبخشد و پاداشی به مانند ۱۲ ختم قرآن به او عطا خواهد کرد و اگر سوره یس برای مریضی که در شرف مرگ است خوانده شود به تعداد حروف آن ده فرشته در نزد او به صف شده و برای او طلب آمرزش و استغفار میکنند و قبض روح او را شاهد شده و جنازه او را تشییع میکنند و برای او نماز خوانده و شاهد دفن او خواهند بود» (۹).
از ابن بصیر روایت شده که «امام صادق (ع) فرمودند: به راستی هر چیزی قلبی دارد و قلب قرآن سوره یاسین است و هر کسی این سوره را قبل از خواب یا در هنگام روز، قبل از آنکه شب فرا رسد، قرائت کند در آن روز محفوظ و بهرهمند باشد تا آنکه شب شود، و هر کسی در شب قبل از آنکه بخوابد این سوره را بخواند، خداوند ۱۰۰۰ فرشته را بر وی میگمارد تا او را از شر هر نوع بدی و نیز شیطان رانده شده و هر آسیبی محفوظ نمایند و اگر این فرد در همان روز بمیرد خداوند او را وارد بهشت مینماید و ۳۰ هزار فرشته در زمان غسلش به گرد او جمع شده و برای او طلب آمرزش و استغفار میکنند و او را با استغفار تا کنار قبر بدرقه نموده و زمانی که او را درون قبر قرار میدهند همه این فرشتگان با او در قبر رفته و خدا را عبادت میکنند و ثواب او را به مرده میدهند و قبر او تا هر جایی که چشم ببیند فراخ و گشوده میشود و از فشار قبر در امان باشد و همواره از قبر او تا آسمان نوری تابنده باشد تا آنکه خداوند او را از قبر بیرون میآورد و زمان برانگیخته شدن فرشتگان خدا با او هستند و او را بدرقه میکنند و با او صحبت مینمایند و به روی او لبخند میزنند و او را به هر خیر و نیکی بشارت میدهند تا او را از صراط و میزان گذر دهند و در پایگاه قربی او را قرار میدهند و هیچ مخلوقی به جز نزدیکان و فرستادگان خداوند این مقام و منزلت را ندارند. این فرد با پیامبران در آن درگاه در نزد خداوند میایستد و با غمخواران غم نمیخورد و با اندوهگینان دچار اندوه نمیشود و با زاریکنندگان زاری نخواهد کرد. بعد از آن خداوند میگوید: ای بنده من هر که را میخواهی شفاعت کن که شفاعت تو را در مورد همه میپذیرم و حاجت خود را بخواه که هر چه بخواهی به تو میدهم پس او حاجت خود را از خدا بخواهد برآورده میشود و شفاعت کند پذیرفته خواهد شد و حساب او را به مانند دیگران نکشند و در آنجا همچون دیگران بازداشت نمیشود و مانند زبونان و خوارشدگان زبون و خوار نمیشود و به نکبت گناه و عمل زشتی که از او سر زده است، گرفتار نمیشود و برات آزادی او را سرگشاده به او میدهند تا آنکه از درگاه الهی به زیر آید و همه مردم از روی تعجب به او میگویند «سبحان الله» این بنده حتی یک گناه نداشت و او از همراهان حضرت محمد (ص) خواهد شد.
از جابر جعفی نقل شده است که امام باقر (ع) فرمودند: هر کسی سوره یاسین را در طول عمر خود یک مرتبه قرائت کند خداوند به تعداد تمام آفریدههای خود در این جهان و آن جهان و آنچه در آسمان وجود دارد به عدد هر یک ۲۰۰۰ حسنه در نامه عمل او ثبت خواهد کرد و به همین مقدار از گناهان او را محو میگرداند و این فرد دچار تنگدستی بدهکاری و زیان نخواهد شد و بدبختی و دیوانگی نمیبیند و به بیمارهایی چون جذام، وسواس و دودلی و بیماریهای مضر دیگر دچار نمیشود و خداوند سختی و دشواری مرگ را بر او آسان میکند و خود مباشر و متصدی قبض روح او خواهد بود و این فرد از جمله کسانی است که خداوند گشایش زندگی او را بر عهده میگیرد و ضامن خوشحالی او در زمان مرگ میشود و خشنودی او را در آخرت تضمین مینماید و همه فرشتگان آسمان و زمین را خطاب مینماید که من از این بنده راضی هستم پس برای او طلب آمرزش کنید» (۱۰).
آثار و برکات قرائت سوره یس
از جمله آثار و برکات خواندن سوره یس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
آثار دهگانه قرائت سوره یس
از رسول خدا (ص) روایت است که ایشان به امیرالمؤمنین فرمودند: ای علی! سوره یس را بخوان که در آن ده اثر و فایده وجود دارد و هر کس آن را قرائت کند:
-
- اگر گرسنه باشد، سیر میشود؛
- اگر تشنه باشد، سیراب میشود؛
- اگر عریان و برهنه باشد، پوشانیده میشود؛
- اگر عذب باشد، ازدواج میکند؛
- اگر ترسان باشد، امنیت مییابد؛
- اگر مریض باشد، سلامتی مییابد؛
- اگر زندانی باشد، نجات مییابد؛
- اگر مسافر باشد، در سفر یاری میشود؛
- این سوره در نزد میت خوانده شود خداوند بر او آسان میگیرد؛
- اگر گمشدهای داشته باشد، گمشده او پیدا میشود» (۱۱).
پیدا شدن گمشده
در روایت آمده است که «شخصی به امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) گفت: زمانی که چیزی یا کسی گم میشود چه کاری باید کرد؟ حضرت فرمودند: دو رکعت نماز به جا بیاور و در هر رکعت بعد از سوره حمد سوره یس را بخوان و پس از آن بگو: یا هادی الضاله رد علی ضالتی ای هدایتکننده گمشدگان، گمشده من را به من برگردان. آن شخص میگوید که من این عمل را انجام دادم و بعد از مدتی خداوند گمشده من را به من بازگرداند» (۱۲).
ایمنی از چشم زخم و شر جن
در کتاب مصباح کفعمی ذکر شده است که «هر کس سوره یس را به همراه داشته باشد از چشم زخم و نیز از شر جنها در امان خواهد بود و خوابهای خوشی میبیند» (۱۳).
برای داشتن قلبی نیرومند و ذهنی قوی
آمده است که «اگر میخواهید قلبی نیرومند و ذهنی قدرتمند داشته باشید به گفته امام صادق (ع) عمل کنید که در این مورد فرمودند: هر شخصی در روز نهم ماه شعبان سوره یس را با گلاب و زعفران بنویسد و آن را بنوشد در امان خواهد بود و قلب او نیرومند و ذهن او قوی میشود» (۱۴).
برای دیدن رسول خدا (ص) در خواب
در حاشیه کتاب زادالعماد از علامه مجلسی آمده است که «برای دیدن رسول خدا (ص) به مدت سه شب و هر شب ۳۰ مرتبه آیه ۴۲ از سوره یس «وَخَلَقْنَا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ مَا یَرْکَبُونَ» را قرائت کنند» (۱۵).
رفع فقر
برای رفع فقر ذکر شده که «هر بامداد آیه ۶۸ سوره یس «وَمَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَکِّسْهُ فِی الْخَلْقِ أَفَلَا یَعْقِلُونَ» را قرائت کنند» (۱۶).
دوای دردها
از پیامبر (ص) روایت شده است که «هر کسی سوره یس را بنویسد و پس از شستن از آب آن بیاشامد در درون او هزار نوع دوا و نیز هزار نوع نور و یقین و رحمت و برکت وارد میشود و هر گونه دردی از او دور میشود» (۱۷).
برآورده شدن حاجت مشروع
از یکی از عارفان و بزرگان نقل است که «سوره یاسین را بسیار قرائت میکردم و هر حاجتی داشتم این سوره را بدین شکل بهطور مداوم میخواندم: در سوره یاسین هفت «مبین» وجود دارد؛ به هر مبینی از این سوره که رسیدی دعای زیر را ۳ بار بخوان:«بسم الله الرحمن الرحیم، سبحان المنفّس عن کل مدیون، سبحان المفرج عن کل محزون، سبحان الناصر عن کل مظلوم، سبحان المخلص عن کل مسجون، سبحان من جعل خزائنه بین الکاف و النون، سبحان انما امره اذا اراد شیئاً ان یقول له کن فیکون، سبحان الذی بیده ملکوت کل شی و الیه ترجعون» (۱۸).
از حضرت سلمان فارسی (ره) روایت است که «اگر فردی ده روز بعد از نماز صبح پیش از سخن گفتن با کسی، سوره یاسین را قرائت کند و این دعا را قبل از خواندن سوره یاد شده ده بار قرائت نماید بعد از آن سوره را بخواند هر حاجتی که از خدا بخواهد انجام میگیرد. انشاءالله؛ چرا که اسم اعظم پروردگار در این دعا وجود دارد: «بسم الله الرحمن الرحیم، یا قدیم یا دائم یا حی و یا قیوم یا فرد و یا وتر یا واحد یا احد یا صمد یا من لم یلد و لم یولد و لم یکن له کفواً احد و صلی الله علی محمد و اله اجمعین برحمتک یا ارحم الراحمین» (۱۹).
آمده است «هر کسی که میخواهد مشکل او برطرف شود در شب جمعه چهار رکعت نماز به ترتیبی که در زیر میآید به جا آورد:
در رکعت اول نماز بعد از سوره حمد سوره یس را بخواند و پس از آن به رکوع برود و زمانی که سر از رکوع برمیدارد صد مرتبه این ذکر را بگوید: «واذا سلک عبادی عنی فانی قریب اجیب دعوه الداع اذا دعان فلیستجیبوا لی ولیومنوا بی لعلهم یرشدون» (بقره، ۱۸۶).
در رکعت دوم نماز سوره حمد را دو مرتبه و سوره یاسین را یک مرتبه قرائت کند و بعد از آن قنوت نماز را به جای آورد و به رکوع برود و بعد از سر برداشتن از رکوع همان ذکر (یعنی آیه ۱۸۶ سوره بقره) را صد بار تکرار کندو به سجده برود و پس از دو سجده تشهد را بخواند و اما بدون سلام از جا بلند شود مانند کاری که در نماط طهر انجام میدهد.
در رکعت سوم نماز سه مرتبه سوره حمد را و یک مرتبه سوره یس را بخواند و رکوع را به جای آورد و پس از سر برداشتن از رکوع این ذکر را صد بار بگوید: «فسیکفیکهم الله و هو السمیع العلیم» (بقره، آیه ۱۳۷).
در رکعت چهارم نماز سوره حمد را چهار مرتبه و سوره یس را یک مرتبه بخواند و پس از رکوع بگوید:«یا ربِّ إدْفَعْ عَنّی الضُّرَّ وَ انْتَ اَرْحَمُ الراحِمینْ» و بعد از دو سجده و تشهد و سلام به سجده رفته و پیشانی را بر زمین بگذارد و صد مرتبه این ذکر را بخواند: «استغفرالله» و پس از آن گونه راست را بر زمین گذاشته و صد مرتبه بخواند: «اللهم صل علی محمد و آل محمد» و بعد گونه چپ را بر زمین بگذارد و بگوید: «انما امره اذا اراد شیئا ان یقول له کن فیکون» (یس، ۸۲) و بعد از آن حاجت خود را از خداوند بخواهد که برآورده میشود انشاء الله. (۲۰).
برای برآورده شدن «همه حاجات و دیگر امور مهم به هر نیتی که باشد مجرب است که سه نوبت سوره یس را بخواند و هر نوبتی که این سوره را قرائت میکند احتیاط کرده و هر زمان به لفظ مبین رسید یک انگشت خود را گره کرده بعد از آنکه سوره را به پایان رساند این دعا را سه نوبت بخواند: «سبحان المفرج عن کل مهموم سبحان المنفس عن کل مدیون سبحان من جعل خزائنه بین الکاف و النون انّما امره اذا اراد شیئا ان یقول له کن فیکون فسبحان الذی بیده ملکوت کل شی ء و الیه ترجعون یا مفرج الهم فرج یا مفرج الهم فرج یا مفرج» (۲۱).
سخن پایانی
سوره یس در میان سورههای قرآن فضیلت بسیار زیادی دارد. از جمله فضایل قرائت این سوره که در روایات از آنها نام برده شده میتوان به آمرزش گناهان، ایمنی از هر نوع بیماری، گشایش در زندگی و رهایی از شیطان اشاره کرد. از آثار و برکات خواندن سوره یس نیز آمده که برای برآورده شدن حاجات، رفع فقر، دوای دردها و به خواب دیدن رسول خدا (ص) مفید است. در این مقاله فضایل و آثار فراوان سوره یس را برای شما برشمردیم با توجه به مطالبی که در این مقاله بدان پرداخته شد توصیه میکنیم که این سوره پرفضیلت قرآن را همواره در هر فرصتی که دارید، قرائت نمایید.
پینوشت
۷. مجمعالبیان، ج۸، ص ۲۵۴.
- الدرالمنثور، ج۵، ص ۲۵۶.
- مجمعالبیان، ج۸، ص ۲۵۴.
- درمان با قرآن، ص ۸۲ ـ ۷۹.
- الدعوات، ص ۲۱۵.
- المصباح کفعمی، ص ۱۸۲.
- المصباح کفعمی، ص ۳۱۳.
- مستدرکالوسائل، ج۴، ص ۳۱۳.
- زادالعماد، ص ۵۱۱.
- همان، ص ۴۹۰.
- مجمعالبیان، ج۸، ص ۲۵۴.
- قرآن درمانی روحی و جسمی، ص ۱۸۷.
- گوهر شب چراغ، ج۲، ص ۱۸.
- بحارالانوار، ج۸۹، ص ۳۲۱.
- کشکول ارومیهای، ص ۱۴۸.