فضیلت و آثار خواندن سوره انسان
سوره انسان هفتاد و ششمین سوره از قرآن کریم است که به نام‌های دیگری مانند هل أتی یا دهر نیز خوانده می‌شود و در مدینه بر رسول خدا (ص) نازل شده است. این سوره در مورد خلقت و هدایت انسان و اوصاف نیکوکاران و اهمیت قرآن سخن به میان می‌آورد. در روایات آمده که قرائت سوره انسان موجب رفتن به بهشت و بهره‌مندی از نعمت‌های بهشتی همچون تزویج با حوریان بهشت خواهد شد. از خواص این سوره نیز به قدرت روحی، سلامت قلب و تن اشاره شده است. با ما باشید، چرا که در ادامه قصد داریم شما را با این سوره بیشتر آشنا کنیم.
معرفی مختصر سوره انسان و ویژگی‌های آن
دلیل نامگذاری «سوره انسان بدین نام این است که واژه انسان در آیه اول این سوره ذکر شده است» (۱). به سوره انسان «ابرار به معنی نیکان نیز گفته‌اند؛ چرا که این واژه در آیه پنجم ذکر شده و بیشتر از نصف سوره انسان به شرح حال نیکوکاران می‌پردازد» (۲). سوره انسان «در ترتیب نزول نود و هشتمین سوره‌ای است که بر رسول گرامی اسلام نازل شده و ۳۱ آیه، ۲۴۳ کلمه و ۱۰۸۹ حرف دارد» (۳). سوره انسان از نظر حجمی « در گروه سوره‌های دارای آیات کوتاه قرآن (مفصلات) است. آیات این سوره به‌صورت کامل بر ضریح جدید حضرت عباس حک گردیده است» (۴). محتوای آن به «آفرینش انسان، خلقت او از نطفه، پاداش ابرار و نیکان، ویژگی‌های افراد نیک و حاکمیت، مشیت و خواست الهی اشاره دارد» (۵).
فضائل خواندن سوره انسان
از جمله فضیلت‌های قرائت سوره انسان در روایات به موارد زیر اشاره شده است.
رفتن به بهشت
رسول گرامی اسلام در فضیلت خواندن سوره انسان فرموده‌اند که «هر کس سوره انسان را بخواند پاداش او بهشت و حوریان بهشتی است» (۶).
بهره‌مندی از نعمت‌های بهشتی
امام صادق (ع) نیز در مورد سوره انسان گفته‌اند که «هر کسی سوره انسان را بخواند خداوند او را با حوریان بهشتی زیادی تزویج نموده و در سرای آخرت با پیامبر (ص) خواهد بود» (۷).
در امان بودن از شرور
در سیره امام رضا نیز ذکر شده که «امام رضا (ع) در نماز صبح روز دوشنبه و پنجشنبه در رکعت اول سوره حمد و سوره انسان و در رکعت دوم پس از سوره حمد سوره غاشیه را می‌خواندند و می‌فرمودند که هر کس نماز صبح روز دوشنبه و پنجشنبه را اینگونه به جا آورد، خداوند این دو روز آن‌ها را از شرور در امان می‌دارد» (۸).
آمرزش گناهان و عدم حسابرسی
در روایتی دیگر از امام صادق (ع) ذکر شده که «من برای هر یک از شیعیانم که در نماز صبح روز پنجشنبه سوره انسان را بخواند ضامن هستم و اگر این فرد در آن شب یا روز از دنیا برود با امنیت و بدون حساب از گناهانی که مرتکب شده به بهشت وارد می‌شود و دیوان حسابرسی برای او باز نمی‌گردد و در قبر از او سؤالی نمی‌کنند و اگر زنده بود در حفظ و امان خداوند است و آفات دنیا از او برداشته خواهد شد و چیزی از جنبندگان زمینی تا پنجشنبه هفته بعد به او آسیبی نخواهد رساند» (۹).
خواص قرائت سوره انسان
در روایاتی از رسول گرامی اسلام و امام صادق (ع) آمده که قرائت این سوره خواص فراوانی دارد. در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
قدرت روحی و سلامتی تن
در روایتی از پیامبر (ص) نقل شده است که «هر کسی سوره انسان را به‌طور مداوم بخواند اگر روحش ضعیف باشد دارای قدرت روحی می‌شود و اگر این سوره را نوشته و بعد از شستن، آب آن را بیاشامند برای درد قلب مفید است و تن سلامت می‌شود و بیماری‌های او بهبود می‌یابد» (۱۰).
از امام صادق نیز روایت است که «خواندن سوره انسان موجب نیرومندی و تقویت روح و قوی شدن اعصاب و آرامش یافتن اضطراب خواهد شد و اگر فردی نمی‌تواند این سوره را بخواند آن را نوشته و بعد از شستن آب آن را بیاشامد، از ضعف نفس جلوگیری نموده و نتیجه‌بخش خواهد بود» (۱۱).
کلام پایانی
سوره انسان یکی از سوره‌های قرآن کریم است که در جزء بیست و نهم جای دارد و از سوره‌های نسبتاً کوچک قرآن به‌شمار می‌رود. در روایات به فضائل و خواص قرائت و نیز نوشتن این سوره اشاره شده از جمله اینکه آمده قرائت آن موجب در امان بودن از شرور، آمرزش گناهان و عدم حسابرسی و ایمنی خواهد شد. از خواص نوشتن این سوره نیز ذکر شده که آشامیدن آب نوشته این سوره برای درد قلب، سلامت تن و ضعف نفس مفید است. بر این اساس توصیه می‌کنیم این سوره را برای تقویت روح و قوی شدن اعصاب بخوانید و از آب نوشته آن برای سلامت جسمی و روحی استفاده کنید.
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز
پی‌نوشت
- مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۵، ص ۳۲۷.
- خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص ۱۲۶۰.
- معرفت، آموزش علوم قرآن، ج۱، ص ۱۶۸. خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص ۱۲۶۰.
- خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص ۱۲۶۰. سایت خبری فردا.
- مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۵، ص ۳۲۷.
- مجمع‌البیان، ج۱۰، ص ۲۰۶.
- ثواب‌الاعمال، ص ۱۲۱.
- من لایحضرالفقیه، ج۱، ص ۳۰۸.
- الاصول السته عشر، ص ۳.
- تفسیر برهان، ج۵، ص ۵۴۳.
- همان.
