فضیلت و آثار خواندن سوره فتح
سوره فتح چهل و هشتمین سوره قرآن است که در مدینه بر پیامبر گرامی اسلام نازل شده و در جزء بیست و ششم جای دارد. در مورد فضیلت خواندن سوره فتح در روایات آمده که به قرائت‌کننده آن پاداش فتح مکه با همراهی پیامبر داده می‌شود. از آثار و برکات نوشتن این سوره نیز در روایات ذکر شده که برای ایمنی از خطرات، عزتمندی در میان مردم و برطرف شدن ترس مفید است. در این مقاله قصد داریم به معرفی سوره فتح بپردازیم و فضیلت‌ها، آثار و برکات قرائت و نیز نوشتن آن را برای شما ذکر کنیم، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
معرفی سوره فتح
دلیل نامیدن این سوره به فتح این است که «در آغاز آن از «فتح المبین» به معنای پیروزی درخشان سخن به میان آمده است» (۱). این سوره «در ترتیب نزول سوره صد و دوازدهمی است که بر رسول خدا (ص) نازل شده است» (۲). سوره فتح از« ۲۹ آیه، ۵۶۰ کلمه و ۲۵۰۹ حرف تشکیل شده و از نظر حجمی نزدیک به یک حزب از قرآن را در بر می‌گیرد» (۳). سوره فتح به این دلیل که «با سوره ممتحنه از نظر محتوایی تناسب دارد آن را در شمار سوره‌های ممتحنات ذکر کرده‌اند» (۴). از دیگر ویژگی‌های سوره فتح «گفتن اخبار از غیب و پیشگویی در مورد آینده در آیات (۱، ۱۸، ۱۹ و ۲۷) است که همگی آن‌ها نیز تحقق یافته‌اند» (۵). محتوای این سوره به «موضوعاتی چون فتح، پیام پیروزی مسلمانان و منت خداوند بر رسول خدا (ص) و مؤمنان، وعده‌های خداوند به مسلمانان و مؤمنان در دنیا و آخرت می‌پردازد» (۶). دیگر مواردی که در این سوره به آن‌ها اشاره شده «نوید افزونی مردم توحیدگرا و آرامش دل و جان به آن‌ها، پاداش ایمان، جهاد، اخلاص در آخرت، آمرزش لغزش‌های مجاهدان در راه خدا و هشدار به کافران و منافقان است» (۷).
فضیلت خواندن سوره فتح
در روایات متعددی به فضیلت قرائت این سوره اشاره شده است که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم.
همراهی با پیامبر در فتح مکه
در روایتی از رسول خدا (ص) آمده است که «هر کس سوره فتح را بخواند همچون فردی است که همراه پیامبر گرامی اسلام در فتح حضور داشته است. در روایت دیگری ذکر شده که فضیلت قرائت‌کننده سوره فتح مانند آن است که با رسول خدا (ص) در فتح مکه حضور داشته است و در روایت دیگری نقل است که فضیلت قرائت سوره فتح مثل آن است که با پیامبر (ص) در بیعت شجره بیعت نموده باشد» (۸).
محبوب در نزد رسول خدا (ص)
آمده است که رسول گرامی اسلام در زمان نزول این سوره به یارانشان فرمودند که «سوره‌ای بر من نازل شد که نزد من دوست‌داشتنی‌تر و محبوب‌تر از همه آن چیزهایی است که خورشید بر آن تابیده است» (۹).
رفتن به بهشت
از امام صادق (ع) روایت شده است که «مال‌ها و زنان و نیز فرزندان خود را با خواندن سوره فتح از گزند، تلف و آسیب در امان دارید؛ زیرا هر کسی بر خواندن این سوره مداومت نماید، روز قیامت منادی به او ندا می‌دهد تا همه آفریدگان بشنوند که تو از بندگان خالص من هستی و نیز می‌فرماید: او را به بندگان صالح و شایسته من ملحق کنید و او را به بهشت نعمت‌های من وارد نمایید و از شراب سر به مهر به او بنوشانید که طعمی از کافور دارد» (۱۰).
در امان بودن
در روایتی دیگر از ایشان آمده است که «هر فردی در شب اول از ماه رمضان سوره فتح را بخواند تا سال آینده همین روز در حفظ و امان خداوند خواهد بود» (۱۱).
آثار و برکات خواندن سوره فتح
از جمله آثار و برکات خواندن سوره فتح در روایات به موارد زیر اشاره شده است:
مصون ماندن از خطرات و یافتن عزت در میان مردم
از پیامبر (ص) نقل شده است که هر کسی سوره فتح را نوشته و در زمان خواب آن را در زیر سر خود قرار دهد، از شر دزدان ایمن خواهد شد و اگر سوره فتح را در کاغذی نوشته و آن را با آب زمزم بشوید و بعد آن را بیاشامد، در نزد مردم جایگاهی کسب می‌کند که به سخنان او گوش خواهند داد و هر چیزی را که می‌بیند و می‌شنود حفظ و ضبط می‌کند» (۱۲).
برای برطرف شدن ترس
از امام صادق (ع) روایت شده است که «نوشتن سوره فتح و همراه داشتن آن در زمان دشمنی و نزاع موجب ایمنی خواهد شد و درهای خیر و خوبی بر او گشوده می‌شود و اگر این سوره را بنویسند و آن را بشویند و از آب آن بنوشند، فردی که دچار ترس و خوف است، از آن ترس رهایی خواهد یافت» (۱۳).
ایمنی از شر حاکم
کفعمی در المصباح ذکر کرده است که «اگر سوره فتح را نوشته و با خود به همراه داشته باشند یا آن را به گردن آویزان نمایند از شر سلطان و حاکم در امان خواهند ماند و اگر آن را بر دیوار خانه یا حیاط آویزان کنند شیطان به آن نزدیک نخواهد شد. همچنین اگر این سوره نوشته و بعد از شستن، زنی که شیر کمی دارد از آن بنوشد شیر او زیاد خواهد شد» (۱۴).
برای درد پا
از امام باقر (ع) نقل شده است که «برای درد پا آیات ۱ تا ۷ سوره فتح خوانده شود» (۱۵).
یافتن همسر مناسب
ذکر شده که «برای یافتن همسر مناسب آیات ۱ تا ۷ سوره فتح را با زعفران بر لباس دختر بنویسند برای او همسری مناسب پیدا می‌شود» (۱۶).
حاجت‌روایی
یکی از ختومات مجرب برای حاجت‌روایی این است که « از شنبه شروع کند و هر روز ۵ مرتبه سوره فتح را قرائت کند و در روز جمعه سوره فتح را ۱۱ مرتبه بخواند و پس از هر نوبتی که خواند، سوره نصر را یک مرتبه بخواند و وقتی آخرین بار سوره فتح را خواند دعای زیر را ۱۱ مرتبه بخواند و از خداوند حاجت خود را بخواهد: «یا مفتُّحْ فَتّحْ، یا مفَرِّجْ فَرّجْ، یا میسّر یَسّر، یا مُسَهّلْ سَهِّل، یا مُتَمّمْ تَمّمْ، برحمتک یا ارحم الراحمین»
دیگر اینکه آمده برای برآورده شدن حاجت «شخص غسل کند و ۴۱ روز هر روز ۴۱ بار سوره فتح را بخواند و روز (اول، دوم، سوم و سی‌ام و چهلم و چهل و یکم) روزه بگیرد و روز چهل و یکم را به شیرینی افطار نماید و صدقه بدهد» (۱۷).
سخن پایانی
سوره فتح یکی از سوره‌های با فضیلت قرآن است که در روایات متعددی به فضایل و آثار و برکات آن پرداخته شده است. در روایات آمده که خواندن این سوره موجب رفتن به بهشت و بهره‌مندی از نعمت‌های بهشتی خواهد شد. از آثار قرائت و نوشتن این سوره نیز آمده که برای بهبود درد پا، یافتن همسر مناسب و حاجت‌روایی مفید است. در این مقاله فضائل و آثار و برکات سوره فتح که در روایات ذکر شده را بیان کردیم با توجه به مطالبی که مطرح شد، سعی کنید سوره فتح را در نمازهای یومیه و در طول روز قرائت کنید تا از فضیلت‌ها و خواص آن بهره‌مند شوید.
پی‌نوشت
- صفوی، سوره فتح، ص ۷۷۲.
- معرفت، آموزش علوم قرآن، ج۲، ص ۱۶۸.
- خرمشاهی، سوره فتح، ص ۱۲۵۱.
- رامیار، تاریخ قرآن، ص ۳۶۰ و ۵۹۶. فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ج۱، ص ۲۶۱۲.
- صفوی، سوره فتح، ص ۷۷۲.
- طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص ۲۵۲.
- صفوی، سوره فتح، ص ۷۷۲.
- مجمع‌البیان، ج ۹، ص ۱۸۱.
- کنزالعمال، ح ۲۶۳۵.
- ثواب‌الاعمال، ص ۱۱۵.
- النوادر، راوندی، ص ۲۵۷.
- تفسیر البرهان، ج۵، ص ۱۷۷.
- همان.
- المصباح کفعمی، ص ۴۵۷.
- طب‌الائمه، ص ۳۳.
- درمان با قرآن، ص ۱۰۰.
- همان، ص ۱۰۱.
