سلسله مقالات قائم مقام ستاد اقامه نماز با عنوان سیمرغ حکمت (بخش دوم)

به گزارش روابط عمومی ستاد اقامه نماز، سلسله مقالات دکتر سید احمد زرهانی قائم مقام ستاد اقامه نماز با عنوان سیمرغ حکمت (بخش دوم) منتشر شد

این مجموعه شامل ۳۰ شماره می باشد که در دومین شماره از یادداشتهای سیمرغ حکمت، رهیافت از پیام مقام معظم رهبری به بیست و نهمین اجلاس سراسری نماز و نقش مهم طلایه داران ترویج فرهنگ نماز برای گسترش نماز از نگاه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است.

در ادامه، دومین شماره از سلسله مقالات سیمرغ حکمت را مطالعه می کنید:

سیمرغ حکمت(شماره ۲)

نگاهی دوباره به پیام های مقام معظم رهبری به اجلاسهای سراسری نماز

در بیست و نهمین پیام رهبر فرزانه انقلاب اسلامی بیشتر به فلسفه و آثار نماز اشاره شده است. رهبر معظم انقلاب اسلامی تعبیر زیبا و رسایی درباره اجلاس سراسری اقامه نماز به کار برده اند و از آن به عنوان ((همایش فرخنده)) یاد کرده اند. فرخندگی و میمنت این همایش از آن جهت است که فضای زندگی را با نور الهی روشن می‌کند و بنا بر فرمایش رهبری ((موجب برکت)) است و باعث  نورانی کردن دل انسان ها و گرم کردن محفل زندگی آنان است. انسان که ترکیبی از طبیعت و فطرت است در اثر ارتباط با خدا و با اقامه نماز تقرب و تعالی پیدا می‌کند و با سهولت از موانع می‌گذرد و به هدف می‌رسد.

از نگاه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی نماز به عنوان مظهر کامل یاد خدا دو کارکرد ویژه دارد:

الف: آزادی دل و جان

ب: آبادی جامعه

در نظام آموزشی باید از همان در کودکی این حکمت نماز به آینده سازان تعلیم داده شود.همانطور که اهل اقامه نماز با اسرار و فلسفه و چرایی نماز آشنایی دارند و با معرفت سر به سجده می گذارند برخی از تارک الصلاه  ها نیز از فلسهه نماز بی اطلاع و غافل اند. از این رو مدارس باید دلیل اقامه نماز و آثار و برکات آن را با زبان ساده به کودکان و نو جوانان تعلیم بدهند. در این بخش از پیام فوائد فردی و اجتماعی نماز ذکر شده است.

در این منظومه فکری نماز فقط یک عبادت فردی نیست بلکه بازده فرهنگی و اجتماعی و تربیتی دارد و مکتب تربیتی نماز ره آوردهایی از قبیل ((دوستی)) و ((گذشت و مهربانی)) و ((همدلی)) و ((همدردی)) و ((یاری رسانی)) و ((خیر خواهی)) دارد.

فرهنگ مادی انسان را تک بعدی و خود خواه پرورش می‌دهد ولی مکتب تربیتی نماز مروج انسان دوستی و تکافل اجتماعی و خدمت به دیگران است. از این رهنمود استنباط می‌شود که باید در نظام تعلیم و تربیت اسلامی ضمن آموزش اذکار و احکام و مفاهیم نماز به تعلیم فلسفه و آثار نماز هم توجه کرد و نماز را به گونه ای به آینده سازان آموخت که واجد سجایای اخلاقی شوند. وقتی قرآن با صراحت نماز را بازدارنده از فحشا و منکر معرفی می‌کند، ضرورت دارد تا کارکرد های دینی و تربیتی نماز تبیین شود و چراغ نماز آنگونه در دلها روشن شود که به اصلاح فرد و اجتماع منتهی گردد. اگر معماران و آبادگران جامعه اهل اقامه نماز باشند رضایت مردم تامین می‌شود و نشانه های حکومت صالحان آشکارتر می‌گردد.

در سخن حکیمانه رهبری اشاره ای به ((پیوند های حیاتی))  در یک جامعه خوشبخت شده است. فهم درست این پیوند های حیاتی که برخاسته از اقامه نماز اند اهمیت بسزایی دارد‌. ماتریالیست های معاصر گرفتار فردگرایی اند، دین اسلام دست خدا را همراه با جماعت معرفی می کند. از این رو اقامه نماز سرچشمه فضیلت ها و پیوند های معنوی و عبادتی است که انسجام اجتماعی و همبستگی مردم را به ارمغان می‌آورد.  به طور خلاصه در بیان فلسفه و حکمت نماز در مدارس و خانواده ها و محافل آموزشی و علمی لازم است به این ویژگی های تربیتی و اجتماعی اشاره شود:

۱- نماز عامل نورانی کردن دل ها و گرم کردن محفل زندگانی است

۲- اقامه نماز زمینه ساز آزادی دل ها و جانها و متضمن آبادی جامعه است

۳- استحکام پیوند های حیاتی یک جامعه خوشبخت برخاسته از برکت رواج پرستش پروردگار و اقامه نماز است

۴- صف های نماز جماعت افزون بر ارزش عبادی و معنوی کارکرد اجتماعی دارد و صفوف فعالیت های اجتماعی را پدید می‌آورد و در پیشرفت و تعالی جامعه اثر گذار است.

۵- نماز در مساجد اقامه می شود  ولی خاتمه پیدا نمی‌کند بلکه امتداد اجتماعی دارد و به همکاری و تعاون در جامعه رونق می‌بخشد.

۶- دایره نور افشانی نماز  مشتمل بر آبادی دنیا و آخرت انسانها ست.

۷- در نظام تعلیم و تربیت اسلامی اقامه نماز و آموزش رمز و راز های  آن به نوجوانان و جوانان اهمیت ویژه ای‌ دارد.

۸- عنصر اصلی اصلی در بهره وری از اقامه نماز تجهیز روح انسان به فضیلت خشوع در برابر پروردگار است و پرورش سجیه خشوع در شخصیت نسل نو مسبب اثرگذاری بیشتر این فریضه الهی در ارتقاء معنوی آنان می‌شود.

۹- ره آورد اقامه نماز برای نسل نو ((فلاح)) و رستگاری است و حکمت این پدیده  باید به درستی برای آینده سازان تبیین شود.

۱۰-  در نگرش امام المسلمین چهار طبقه در آموزش معارف نماز به آینده سازان نقش اساسی دارند:

الف: پدران و مادران که نخستین معماران سعادت فرزندان به شمار می‌آیند

ب: معلمان مدارس که قوی ترین ارتباط عاطفی را با دانش آموزان دارند

ج: استادان که در محیط دانشگاه با زبان علم قادر به آموزش حکمت های نمازند.

د: اندرزگویان و واعظان که نقش موثری در هدایت جامعه دارند و می‌توانند با استفاده  از منابر و مجالس وعظ  و در رسانه ها و فضای مجازی پیوند نماز با رشد معنوی نوجوانان و جوانان را بیان کنند و با کمک آیات قرآن و احادیث و علوم تربیتی و اجتماعی اهمیت و حکمت نماز را معرفی کنند.

۱۱- دو دستگاه فرهنگ ساز  در شمار اصلی مخاطبان آقیموا الصلاه به شمار می آیند و اهم  وظایف انها عبارتند از:

اول: دانشگاه فرهنگیان که نهاد معلم ساز جامعه است و می‌تواند با پرورش معلمان متعبد و متفکر و آگاه به فلسفه و آثار و برکات نماز مدارس را متحول کند و اگر از این سرچشمه آب زلال به مزرعه دل های فرزندان ما جاری شود جامعه در آینده از مصونیت و سلامت و امنیت و شکوفایی علمی و اخلاقی برتری برخوردار می‌گردد.

برای کسب اطمینان از گردش کار اقامه نماز مدیران ارشد هر پردیس و نمایندگان نهاد دفتر مقام معظم رهبری در دانشگاه  و معاون فرهنگی بایداز تحقق  این چند موضوع اطمینان حاصل پیدا کنند:

– جای کافی و مناسب برای اقامه نماز دانشجویان از حیث ظرفیت و بهداشت و وجاهت وجود دارد

– به فلسفه نماز و آثار و احکام و ارکان آن در محیط آموزشی توجه شود

– عالم دین و یا استاد یا دانشجوی واجد شرایطی به موقع در محیط آموزشی و خوابگاه به اقامه نماز جماعت اهتمام می کند

– دانشگاه از اقامه کنندگان نماز در طی سال تحصیلی  تجلیل می کند

– صدای اذان در محیط دانشگاه دل هارا به وجد می آورد و استادان و دانشجویان را به اقامه نماز فرا می‌خواند

– مسولیت امور نماز خانه و برنامه های آموزشی و انگیزشی نماز به خود دانشجویان  واگذار شده است

– به اندازه کافی کتاب و نرم افزار و مقالات علمی پیرامون نماز در دسترس دانشجویان و استادان قرار دارد

– رئیس دانشگاه و معاونان و استادان و دانشجویان براساس آگاهی و داوطلبانه در نماز جماعت شرکت می‌کنند

– زمان برگزاری  جلسات رسمی و کلاس های درسی با اوقات اقامه نماز مصادف نمی باشد.

– دانشگاه  از نشر آثار علمی‌ و مقالات و تألیفات و نرم افزارها وتولیدات فرهنگی استادان و دانشجویان در حوزه معارف نماز حمایت می‌کند

– پردیس دانشگاه فرهنگیان با حوزه علمیه و مساجد و مصلای شهر در ارتباط و تعامل است و پیوند دانشجویان با مساجد را تسهیل می کند.

– با برگزاری کرسی های آزاداندیشی اسباب مشارکت علمی دانشجویان و استادان در بررسی فلسفه و آثار نماز و روش آموزش این فریضه الهی به دانش آموزان را فراهم می کند.

-پردیس دانشگاه با رسانه ها در ارتباط است و به کمک دانشجویان اخبار نماز را از طریق صداوسیما و فضای مجازی منتشر می کند.

دوم: صدا و سیما

صدا و سیما از نگاه رهبر معظم انقلاب و امام راحل یک دانشگاه قلمداد می‌شود و نفش موثری در تعلیم و تربیت و شکوفایی استعدادها و رشد علمی و معنوی جامعه دارد، هرچند در دوران انقلاب رسانه ملی خدمات دینی  قابل  توجهی انجام داده است لیکن هنوز هم فاقد یک راهبرد جامع برای ترویج اقامه نماز و نشر معارف این فریضه الهی است. کار های متفرقه و پخش برنامه های یک نواخت مثل اذان گاهی مفید است ولی کفایت نمی‌کند و صدا و سیما باید یک برنامه تحولی و هدفمند طراحی و اجرا کند.  در فرایند نوسازی برنامه های نمازی رسانه ملی لازم است رئیس صدا و سیما و معاونان و مدیران شبکه ها از تحقق این امور اطمینان خاطر به دست آورند:

– صدا و سیما راهبرد اقامه نماز و برنامه های میان مدت دارد و در  رسانه ملی مدیران  اجرایی و هنرمندان و سازندگان برنامه ها در رادیو و تلویزیون از راهبرد و فلسفه نماز اگاهی دارند و به صورت طبیعی و بدون اکراه و هنرمندانه صحنه هایی از اقامه نماز را در متن برنامه های پربیننده و شنونده تعبیه می‌کنند و از این طریق فرهنگ نماز را به دل ها راه می‌دهند.

– مراکز صدا و سیما برنامه های آموزشی مشتمل بر تعلیم فلسفه و آثار نماز و آموزش احکام و مفاهیم نماز و جایگاه مسجد را مستقیم و غیرمستقیم اجرا می کنند و خبرنگاران رسانه ملی در مدارس و دانشگاه ها با نمازگزاران جوان مصاحبه می‌کنند و صحنه هایی از اقامه نماز و فعالیت های اجتماعی و فرهنگی نمازگزاران را نمایش می‌دهد.

– رسانه ملی در  میزگرد های تخصصی علل کاهل نمازی را برسی می کند و کارشناسان به ارائه طریق می‌پردازند

– رسانه ملی پیرامون تحقق مفاد پیام های رهبر معظم انقلاب اسلامی به اجلاسهای سراسری نماز و تبیین ابعاد فرهنگی و اجتماعی آنها سرمایه گذاری می کند و به روشنگری می‌پردازد.

– به پرورش نیروی اسانی متخصص و هنرمند با نگرش اسلامی در دانشکده صدا وسیما و انتقال امور فنی و هنری به هنرمندان ملتزم به اقامه نماز توجه می شود.

– ارزشیابی مستمر از عملکرد مدیران ارشد و میانی با تمرکز بر حضور آنان در صفوف نماز جماعت و تولید و پخش برنامه های فاخر آموزشی و انگیزشی با موضوع اقامه نماز انجام می پذیرد.

-با تشکیل کارگروه و اتاق فکر اقامه نماز در صدا وسیما  زمینه تعامل سازنده با کارگردانان و تهیه کنندگان و هنرمندان در جهت ترویج فلسفه و آثار نماز به صورت غیرمستقیم و هنرمندانه فراهم می شود.

– با تشکیل میزگردهای ویژه با حضور دانش آموز و دانشجو و استاد دانشگاه و معلم  و مربی تربیتی و استاد حوزه علمیه و پدر و مادر و روانشناس و جامعه شناس  پیرامون چرایی اقامه نماز و علل کاهل نمازی و تارک الصلاتی و راه کارها بحث و تبادل نظر می شود.

– در رسانه ملی با معرفی مساجد اسوه و موفق و جوانگرا همراه با نمایش دستاوردهای علمی و هنری و فرهنگی و سیاسی و اجتماعی آنها زمینه پویا کردن مساجد مهیا می شود.

– رسانه ملی با مشارکت در برگزاری مسابقات علمی و فرهنگی نماز با تمرکز بر تولید فیلم کوتاه و نرم افزار ذهن و ضمیر اهل فرهنگ و هنر را به تولیدات نماز معطوف می دارد.

-رسانه ملی با نظر سنجی و سازمان دهی مصاحبه ها و مباحث چالشی هدفمند نمایندگان مجلس و وزراء و نهادهای فرهنگی و آموزشی و شوراهای اسلامی شهر و دستگاههای فرهنگ ساز را برای رفع کاستی ها و قصورها در امر اقامه نماز و بهبود نظام مسجد داری ترغیب می کند.