به گزارش روابط عمومی ستاد اقامه نماز استان لرستان، فاطمه ایرانی، مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری، در آستانه برگزاری سی‌ودومین اجلاس سراسری نماز با عنوان «اقامه نماز، مادران، فرزندان و فناوری‌های نوین»، در گفتگو با روابط عمومی ستاد اقامه نماز استان به بررسی نقش و برنامه‌های مادران در ترویج فرهنگ نورانی نماز پرداخت.
سیاست ها و برنامه های استان برای توانمندسازی مادران در تربیت فرزندان نمازخوان
وی در خصوص سیاست‌ها و برنامه‌های استان برای توانمندسازی مادران در تربیت فرزندان نمازخوان بیان کرد: والدین، به ویژه مادران، در نهادینه‌سازی نماز در فرزندان نقش بنیادینی دارندهمچنین نماز، یک پدیده اجتماعی و خانوادگی است و رابطه بین نماز فرزندان و والدین، تعاملی پویا و پیچیده است و از منظر روانشناختی و تربیتی، والدین موثرترین الگوهای رفتاری هستند و مشاهده اشتیاق، نظم و حضور قلب آنها در نماز، موجب درونی‌سازی این ارزش در کودک می‌شود. در مقابل، رویکرد خشک و عجولانه، نماز را عملی تحمیلی جلوه می‌دهد. التزام عملی و خلوص نیت والدین، همراه با توجه به مستحبات و ایجاد فضای معنوی در خانه، پیش‌شرط لازم برای ترغیب فرزندان است. از بعد جامعه‌شناختی، خانواده به عنوان بستر جامعه‌پذیری دینی، با تبدیل نماز به “ارزش جمعی” و “هنجار مشترک”، فرزندان را به گرایش به سمت آن تشویق می‌کند. والدین در این رویکرد، به جای تنبیه، نقش همراه و راهنما را ایفا می‌کنند. همچنین، نماز خواندن صادقانه و با نشاط فرزندان، عاملی در تقویت ایمان و احساس رضایت والدین است که یک چرخه مثبت را ایجاد می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که نگرش و التزام عملی به نماز، به ویژه در مادران، نه تنها وظیفه دینی، بلکه عامل کلیدی در کارآمدی خانواده و رضایت از والد بودن است.
تجربه های موفق استان در مشارکت مادران در برنامه های فرهنگی و دینی و آموزش نماز
در خصوص تجربه‌های موفق استان در مشارکت مادران در برنامه‌های فرهنگی و دینی، فاطمه ایرانی گفت:استان لرستان برنامه‌های آموزشی و حمایتی متنوعی برای مادران در حوزه دین و تربیت طراحی و اجرا کرده است. از جمله این برنامه‌ها، جلسات گفتمان دینی است که به صورت پرسش و پاسخ در مدارس و با همکاری انجمن اولیا و مربیان و ستاد اقامه نماز برگزار می‌شوند. هدف اصلی این برنامه‌ها، جلب مشارکت مستقیم خانواده‌ها، به ویژه مادران، است و اساتید از سوی ستاد اقامه نماز برای تقویت مبانی تربیت دینی انتخاب می‌شوند. همچنین، طرح پیوند مسجد، مدرسه و خانواده با هدف درگیر کردن والدین در فعالیت‌های تربیتی فرزندانشان طراحی شده و بر تقویت نقش خانواده در فرآیند تربیت دینی و ارائه راهکارهای عملی در حوزه فرزندپروری تمرکز دارد.
نقش خانواده، به ویژه مادران، در نهادینه کردن نماز در نسل نو
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری لرستان نقش خانواده، به ویژه مادران، در نهادینه کردن نماز در نسل نو را چنین توصیف کرد: والدین، به ویژه مادران، در نهادینه‌سازی نماز در فرزندان نقش بنیادینی دارندو نماز، یک پدیده اجتماعی و خانوادگی است و رابطه بین نماز فرزندان و والدین، تعاملی پویا و پیچیده است. از منظر روانشناختی و تربیتی، والدین موثرترین الگوهای رفتاری هستند و مشاهده اشتیاق، نظم و حضور قلب آنها در نماز، موجب درونی‌سازی این ارزش در کودک می‌شود. در مقابل، رویکرد خشک و عجولانه، نماز را عملی تحمیلی جلوه می‌دهد. التزام عملی و خلوص نیت والدین، همراه با توجه به مستحبات و ایجاد فضای معنوی در خانه، پیش‌شرط لازم برای ترغیب فرزندان است. از بعد جامعه‌شناختی، خانواده به عنوان بستر جامعه‌پذیری دینی، با تبدیل نماز به “ارزش جمعی” و “هنجار مشترک”، فرزندان را به گرایش به سمت آن تشویق می‌کند. والدین در این رویکرد، به جای تنبیه، نقش همراه و راهنما را ایفا می‌کنند. همچنین، نماز خواندن صادقانه و با نشاط فرزندان، عاملی در تقویت ایمان و احساس رضایت والدین است که یک چرخه مثبت را ایجاد می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که نگرش و التزام عملی به نماز، به ویژه در مادران، نه تنها وظیفه دینی، بلکه عامل کلیدی در کارآمدی خانواده و رضایت از والد بودن است.
راهکارهایی برای هماهنگی بین خانواده ها، مدارس و مراکز دینی جهت ارتقای فرهنگ نماز
وی همچنین درباره راهکارهای هماهنگی میان خانواده‌ها، مدارس و مراکز دینی برای ارتقای فرهنگ نماز تصریح کرد: برای ارتقای فرهنگ نماز، هماهنگی عمیق میان خانواده، مدرسه و مراکز دینی ضروری است. نخستین و اساسی‌ترین گام، تشکیل شورایی متشکل از نمایندگان برجسته سه نهاد اصلی (آموزش و پرورش، حوزه‌های علمیه و انجمن‌های اولیا و مربیان) است. این شورا باید به تدوین یک سند مشترک با اهداف کمی و کیفی، مخاطبان، پیام‌های اصلی و معیارهای ارزیابی موفقیت بپردازد.
همچنین، به جای فعالیت‌های جداگانه، باید طرح‌های مشترکی اجرا شود که هر سه نهاد در آن سهیم باشند. به عنوان نمونه، طرح نوروزی نماز می‌تواند محتوای آموزشی مدرسه را با نقش مسجد به عنوان پایگاه ثبت‌نام و تقدیر، و مشارکت خانواده در تشویق فرزندان ترکیب کند و تاسیس کانون‌ها یا باشگاه‌هایی که دانش‌آموزان، والدین، معلمان و حتی روحانیون جوان مسجد بتوانند به عضویت آنها درآیند، پیشنهاد می‌شودضمناً این باشگاه‌ها می‌توانند میزبان برنامه‌هایی مانند اردوهای معنوی با حضور امام جماعت و جلسات پرسش و پاسخ صمیمانه نوجوانان با علما باشند و یکی از چالش‌های اصلی، تضاد در گفتمان است. از این رو، شورای سه‌جانبه باید پیام‌های کلیدی یکسانی در مورد فلسفه، فواید و زیبایی نماز تدوین کند تا همه، از امام جماعت تا معلم و والدین، از یک زبان مشترک استفاده کنندو ایجاد سیستمی جامع برای رصد مشارکت دانش‌آموزان در برنامه‌های نمازی مدرسه، مسجد و خانواده نیز از دیگر راهکارهای پیشنهادی است. تجمیع این امتیازها می‌تواند به دریافت جوایز یا تقدیرنامه‌های مشترک از سوی مدرسه و مسجد منجر شود و در نهایت، راه‌اندازی یک گروه مجازی یا اپلیکیشن برای ارتباط مستمر بین نمایندگان این سه نهاد می‌تواند به شفافیت و سرعت در تصمیم‌گیری‌ها کمک کند.
برنامه های آموزشی و حمایتی برای مادران
وی در پاسخ به این سوال آیا برنامه‌های آموزشی و حمایتی برای مادران در استان طراحی شده است که به طور مستقیم به فرزندپروری دینی و اقامه نماز کمک کند گفت : بله در استان برنامه های آموزشی و حمایتی متعددی برای مادران طراحی و اجرا شده اند که به طور مستقیم به فرزندپروری دینی و ترویج فرهنگ اقامه نماز کمک می کنند. برگزاری نشست های آموزشی و تخصصی نمازشناسی برای بانوان تشکیل هیات اندیشه ورز بانوان برگزاری مسابقات خاطرات نمازی برای دختران نومکلف برنامه مدرسه یاری با محور توانمندسازی خانواده هااین اقدامات نشان می دهند که استان لرستان نه تنها به نقش مادران در تربیت دینی فرزندان توجه دارد، بلکه آن ها را به عنوان معماران فرهنگ نماز در خانواده و جامعه به رسمیت شناخته است.
بهره مندی از فناوری و فضای مجازی برای آموزش و مشارکت مادران در ترویج نماز
وی در پایان افزود:استفاده از فناوری و فضای مجازی برای آموزش و مشارکت مادران در ترویج نماز، یک “فرصت بی‌بدیل” برای ایجاد شبکه‌های معنوی، شخصی‌سازی آموزش و تسهیل دسترسی است. پیشنهاد طراحی اپلیکیشن‌هایی اختصاصی برای مادران را مطرح می‌کنم که شامل بخش‌هایی مانند آموزش گام به گام روش‌های انتقال مفهوم نماز به کودکان و نوجوانان و مشاوره آنلاین با مشاوران خانواده و مذهبی باشد. همچنین، تولید پادکست‌های تخصصی با موضوعاتی مانند “روانشناسی نماز در کودکان” یا “پاسخ به شبهات نوجوانان درباره نماز” می‌تواند به مادران کمک کند تا در حین انجام کارهای روزمره نیز از محتوای آموزشی بهره‌مند شوند. برگزاری جلسات پرسش و پاسخ زنده با روانشناسان کودک، کارشناسان دینی و مادران باتجربه نیز حس مشارکت و دریافت پاسخ فوری را تقویت می‌کند.
