به گزارش روابط عمومی ستاد اقامه نماز استان تهران، در راستای توسعه و ترویج فرهنگ اقامه نماز، مصاحبه‌ای اختصاصی با مرتضی رضایی مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان تهران در روز چهارشنبه، بیست و ششم شهریورماه، انجام پذیرفت.
سؤال: فضای مجازی و فناوری‌های نوین چه تأثیری بر اقامه نماز در میان نوجوانان داشته‌اند؟
پاسخ: فضای مجازی، هم فرصت‌هایی فراهم آورده و هم تهدیدهایی در پی داشته است. از جمله فرصت‌ها می‌توان به دسترسی آسان به منابع دینی اشاره نمود؛ به‌عنوان مثال، اپلیکیشن‌هایی طراحی شده‌اند که اوقات شرعی، آموزش نماز، تفسیر آیات و محتوای مذهبی را به زبان‌های مختلف ارائه می‌دهند. گروه‌های مجازی مرتبط با نماز، پخش زنده مراسم مذهبی و شبکه‌های حمایتی نیز موجب جذب بیشتر نوجوانان به نماز گردیده‌اند. همچنین، بهره‌گیری از محتوای چندرسانه‌ای نظیر انیمیشن، موشن‌گرافیک و بازی‌های تعاملی، آموزش نماز را برای نسل جدید جذاب‌تر ساخته است.
یادآوری هوشمند نماز بر اساس موقعیت مکانی و ارسال پیام‌های انگیزشی روزانه نیز تأثیر قابل توجهی داشته است.
در مقابل، تهدیدهایی نیز وجود دارد؛ از جمله آن‌که حواس‌پرتی ناشی از فضای دیجیتال موجب کاهش تمرکز در عبادت می‌شود، یا تجربه‌های معنوی جمعی نظیر نماز جماعت جای خود را به فعالیت‌های انفرادی در فضای مجازی می‌سپارد. راهکار مؤثر آن است که فناوری به‌صورت هوشمندانه مورد استفاده قرار گیرد و با برنامه‌های حضوری نظیر اردوهای معنوی تلفیق شود.
سؤال: چگونه می‌توان از اپلیکیشن‌ها و ابزارهای دیجیتال در آموزش نماز بهره گرفت؟
پاسخ: راهکارهای متعددی در این زمینه وجود دارد. می‌توان اپلیکیشن‌هایی طراحی نمود که آموزش نماز را با بازی تلفیق نمایند، مانند پازل‌های آموزشی یا شبیه‌ساز حرکات نماز. فناوری واقعیت افزوده نیز در آموزش وضو یا تعیین جهت قبله کاربرد فراوان دارد.
تولید انیمیشن‌ها و موشن‌گرافیک‌هایی که فلسفه نماز را به‌صورت ساده و قابل فهم بیان می‌کنند، همچنین پادکست‌ها و کلیپ‌های کوتاه از سخنرانی‌های الهام‌بخش، تأثیر بسزایی دارند.
کمپین‌هایی نظیر #نماز_اول_وقت در شبکه‌های اجتماعی، گروه‌های پرسش و پاسخ با حضور کارشناسان مذهبی، ارسال نوتیفیکیشن‌های هوشمند، اپلیکیشن‌های قرآن و دعا با ترجمه، همکاری با بلاگرهای مذهبی و حتی بهره‌گیری از هوش مصنوعی برای ارسال پیام‌های شخصی‌سازی‌شده نیز از جمله اقدامات مؤثر به‌شمار می‌روند.
سؤال: استان تهران تاکنون چه تجربه‌های موفقی در استفاده از فناوری برای جذب نوجوانان به نماز داشته است؟
پاسخ: برخی استان‌ها اقدام به طراحی اپلیکیشن‌های بومی، راه‌اندازی گروه‌های مجازی مرتبط با نماز و اجرای کمپین‌هایی با همکاری مدارس و مساجد نموده‌اند. این اقدامات موجب شده است نوجوانان با زبان و ابزارهای مورد علاقه خود با نماز ارتباط برقرار کنند.
بهره‌گیری از بازی‌سازی، رقابت‌های سالم و پلتفرم‌های تعاملی نیز در تبدیل نماز به بخشی از سبک زندگی دیجیتال آنان مؤثر بوده است.
سؤال: چه برنامه‌هایی برای هماهنگی میان فناوری و آموزش دینی در استان اجرا شده است؟
پاسخ: تولید کلیپ‌های کوتاه، استوری‌های خلاقانه، موزیک‌ویدیوهای معنوی با همکاری هنرمندان محبوب، مشارکت بلاگرهای مذهبی، پخش زنده جلسات پرسش و پاسخ با علما، طراحی اپلیکیشن‌های بازی‌محور، راه‌اندازی گروه‌های تلگرامی، ارسال پیام‌های انگیزشی با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، تولید پادکست‌های کوتاه، انیمیشن‌های شخصیت‌محور و برگزاری وبینارهای تعاملی از جمله برنامه‌هایی هستند که اجرا شده یا در حال اجرا می‌باشند.
سؤال: رسانه‌های اجتماعی چه نقشی در فرهنگ‌سازی نماز ایفا می‌نمایند؟
پاسخ: رسانه‌های اجتماعی نقشی بسیار مؤثر دارند. تولید محتوای جذاب نظیر کلیپ و استوری، موزیک‌ویدیوهای معنوی، همکاری با اینفلوئنسرهای دینی، طراحی اپلیکیشن‌های بازی‌محور، تشکیل گروه‌های مجازی معنوی، ارسال پیام‌های شخصی‌سازی‌شده با هوش مصنوعی، تولید انیمیشن‌های آموزشی و پادکست‌های واقعی، همگی در این مسیر مؤثر هستند. نکته حائز اهمیت آن است که زبان محتوا باید نرم، غیرمستقیم و متناسب با علایق نوجوانان انتخاب شود.
سؤال: خانواده‌ها و مدارس چگونه می‌توانند از فناوری در جهت ترویج نماز بهره‌برداری نمایند؟
پاسخ: هماهنگی میان خانواده و مدرسه ضروری است. برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای والدین و معلمان در زمینه مدیریت فضای مجازی، معرفی اپلیکیشن‌های دینی، و ایجاد گروه‌های ارتباطی میان اولیا و مربیان بسیار سودمند خواهد بود.
اجرای پروژه‌های مدرسه‌ای با محوریت نماز و فناوری، راه‌اندازی باشگاه نماز دیجیتال، معرفی خانواده‌های موفق، و اعطای جوایز به دانش‌آموزان فعال نیز انگیزه‌آفرین است. تولید محتوای آموزشی ویژه والدین، راه‌اندازی خط مشاوره دیجیتال، برگزاری جشنواره‌های مجازی نماز، اردوهای معنوی-فناورانه، ایجاد وبلاگ یا کانال مشترک جهت تبادل تجربیات، و تلفیق برنامه‌های مدرسه با موضوع نماز و فناوری نیز از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه به‌شمار می‌روند.
