فضیلت و آثار خواندن سوره بلد
سوره بلد نودمین سوره از قرآن است که در جزء سی قرار دارد. این سوره در مکه بر رسول خدا (ص) نازل شده است و با سوگند به بلد که اشاره به سرزمین مکه دارد آغاز شده است. در روایاتی از رسول خدا (ص) و امام صادق (ع) آمده است که خواندن سوره بلد موجب صالحیت در دنیا و داشتن جایگاهی ویژه در آخرت خواهد شد. از خواص قرائت این سوره نیز آمده است که برای در امان بودن از بیماریها و ایمنی طفل تازه متولد شده از عیب و نقص مفید است.
معرفی سوره بلد و ویژگیهای آن
دلیل نامگذاری این سوره به بلد این است که با سوگند به واژه «بلد» آغاز میشود» (۱). کلمه «بلد بهمعنی سرزمین است» (۲). و در این سوره «منظور از آن سرزمین مکه است» (۳). سوره بلد از سورههای مکی قرآن است و در ترتیب نزول سوره سی و پنجمی است که بر رسول خدا (ص) نازل شده است. در چینش کنونی مُصحَف سوره بلد نودمین سوره قرآن و در جزء سی قرار گرفته است» (۴). این سوره از ۲۰ آیه، ۸۲ کلمه و ۳۴۳ حرف تشکیل شده است و از جمله سورههای دارای آیات کوتاه (یعنی مُفصَلات) قرآن بهشمار میرود و نیز از سورههایی است که با سوگند آغاز میشود» (۵). محتوای آغازین سوره در مورد سوگند به سرزمین مکه جهت بیان عظمت و قداست آن است. پس از آن به آفرینش انسان و زندگی همراه با رنج و محنت او اشاره شده است. سختترین و باارزشترین اعمال انسان در این سوره آزادی بردهها، غذا دادن و کمک کردن به بینوایان است و خداوند نیکوکاران را در این سوره اصحاب میمنه (یمین، بهشتیان)و بدکاران را اصحاب مشمئه (شمال، دوزخیان) نامیده است» (۶). از نظر علامه طباطبایی «محور اصلی سوره بلد بیان این واقعیت است که انسان در دنیا از لحظه آغاز زندگی تا زمان مرگ آسایش و آرامشی بدون سختی کشیدن نخواهد داشت و سعادت خالص و راحتی بدون سختی و مشقت تنها در جهان آخرت برای او محقق خواهد شد» (۷).
فضیلتهای خواندن سوره بلد
در مورد فضیلتهای خواندن این سوره روایتهایی ذکر شده است که در ادامه آنها را بیان میکنیم:
پاداش فراوان
در مورد فضیلت قرائت سوره بلد از امام صادق (ع) روایت شده است که «هر کس در نمازهای یومیه و واجب سوره بلد را بخواند موجب صالح شدن او در دنیا خواهد شد و در آخرت نزد خداوند جایگاهی ویژه خواهد داشت و در روز قیامت از همراهان رسول خدا (ص) و شهیدان و صالحان خواهد بود» (۸).
ایمنی از روز قیامت
در روایتی از رسول خدا (ص) آمده است که« هر کس سوره بلد را بخواند خداوند او را از خشم خود در روز قیامت در امان میدارد و او را از گردنههای سخت سفر آخرت نجات میدهد» (۹).
آسان رد شدن از پل صراط
در روایتی ذکر شده است که «کسی که سوره بلد را بسیار قرائت کند مانند برق از صراط گذر خواهد کرد» (۱۰).
خواص و آثار قرائت سوره بلد
در مورد خواص قرائت سوره بلد در روایات به موارد ذیل اشاره شده است:
ایمنی از وبا
یکی از خواص خواندن سوره بلد در هنگام سفر و وارد شدن به شهری دیگر در امان بودن از بیماریهایی مانند وبا و جمیع بلاهای دیگر است. از امام صادق روایت شده است که «هر کس به شهری وارد شود و سوره بلد را سه مرتبه بخواند به یاری خداوند از وبا و دیگر بلاهای آن شهر در امان خواهد بود» (۱۱).
قطع گریه طفل
از دیگر خواص قرائت سوره بلد قطع گریه طفل است. آمده است که« برای قطع گریه طفل سوره بلد را بنویسند و به همراه او بگذارند طفل آرام خواهد شد» (۱۲).
ایمنی نوزاد از عیب و نقص
همچنین در روایات ذکر شده است که نوشتن این سوره برای سلامت نوزاد تازه تولد یافته مفید است. آمده است که « برای در امان بودن نوزاد تازه تولد یافته از نقص و عیب سوره بلد را نوشته و بر او ببندند به یاری خداوند از عیب و نقص سالم و در امان خواهد بود» (۱۳).
بهبود بیماریهای تنفسی
از دیگر خواص سوره بلد درمان بیماریهای تنفسی است. از امام صادق (ع) روایت است که «اگر سوره بلد را نوشته و آب آن را استنشاق نمایند و با بینی بالا بکشند دردهای مجرای تنفسی فرد را درمان مینماید» (۱۴).
سخن پایانی
سوره بلد از سورههای کوتاه قرآن و دارای ۲۰ آیه است به همین دلیل میتوان بهراحتی آن را در هر مکان و زمانی و در نمازهای یومیه خواند. قرائت این سوره فضیلتهای فراوانی چون پاداش دنیوی و اخروی دارد. در مورد آثار و برکات خواندن این سوره نیز بیان شده است که برای درمان برخی بیماریهای تنفسی و وبا و سایر بلاها مفید است. در این متن به معرفی سوره بلد و فضایل خواندن این سوره از قرآن پرداخته شد با توجه به روایات بیان شده خواندن سوره بلد میتواند موجبات حسنات دنیوی و اخروی را برای انسان فراهم کند؛ لذا تلاوت این سوره در نمازهای یومیه، توصیهای ارزشمند است که نباید از آن غافل شد.
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز
پینوشت
- دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ۱۳۷۷ ش، ج۲، ص ۱۲۶۴.
- قرشی بنابی، قاموس قرآن، ذیل واژه بلد.
- طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴ م، ج۲۰، ص ۲۸۹.
- معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ ش، ج۱، ص ۱۶۶.
- دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ۱۳۷۷ ش، ج۲، ص ۱۲۶۴.
- همان.
- طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ ق، ج ۲۰، ص ۲۸۹.
- ثوابالاعمال، ص ۱۲۳.
- تفسیر البرهان، جلد ۵، ص ۶۵۹.
- خواصالایات، ص ۱۵۳.
- همان.
- مصباح، ۴۶۰.
- همان.
- تفسیر البرهان، ج۵، ص ۶۵۹.
