فضیلت و آثار خواندن سوره بقره و آیت الکرسی
بقره دومین سوره قرآن است که در مدینه بر پیامبر (ص) نازل شده است. سوره بقره بزرگترین سوره قرآن است که در جز اول، دوم و سوم قرار گرفته است. در مورد فضیلت خواندن سوره بقره در روایات آمده است که خواندن آن موجب پاداش فراوان اخروی، دوری شیطان، ایجاد برکت و برطرف کردن سختیهای دنیا و آخرت خواهد شد. از آثار و برکات قرائت این سوره نیز میتوان به رفع سحر، درمان تب، حاجتروایی، ازدیاد روزی و گشایش کارها اشاره کرد.
فضیلت خواندن سوره بقره
در روایات خواندن سوره بقره فضایل زیادی دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
رحمت و درود خداوند
از رسول خدا (ص) روایت است که «هر کس سوره بقره را قرائت کند خداوند درود و رحمت بر او میفرستد و پاداش او از جانب خدا بهمانند کسی است که در راه خدا بجنگد و از اسلام دفاع کند» (۱).
ایمنی جان و مال
در روایتی دیگر از پیامبر (ص) آمده است که «هر کسی ۴ آیه اول سوره بقره را به همراه آیهالکرسی با دو آیه بعد از آن و نیز سه آیه آخر سوره بقره را بخواند در جان و مال خود هیچ بدی نخواهد دید و شیطان به او نزدیک نمیشود و چنین فردی قرآن را فراموش نخواهد کرد» (۲).
همچنین روایت است که ایشان فرمودند «خانهای که در آن سوره بقره خوانده نمیشود خالیترین خانه از خیر است چرا که سوره بقره محل اجتماع قرآن است» (۳).
ایمنی از سحر و شیطان
در روایتی آمده است که رسول خدا (ص) به اُبی بن کعب فرمودند «ای اُبی! مسلمانان را به یادگیری سوره بقره دعوت کن چرا که در یادگیری آن برکت و در رها کردن این سوره حسرت است و ساحران راهی برای نفوذ در سوره بقره نخواهند داشت» (۴).
پیامبر فرمودند « هر کس سوره بقره را در خانه خود بخواند آن خانه به مدت سه روز از گزند شیطان در امان خواهد بود و اگر یک شب این سوره را در خانه قرائت کند به مدت سه شب آن خانه از آسیب شیطان حفظ خواهد شد و شیطان نمیتواند به آن خانه وارد شود» (۵).
دور شدن از گرفتاری ها
در روایتی از امام صادق آمده است که «هر کس سوره بقره و آلعمران را قرائت کند این دو سوره در روز قیامت مانند دو تیکه ابر یا دو عبا و دو سایبان بر او سایه میاندازند» (۶). در روایتی دیگر از ایشان آمده که «هرکس آیهالکرسی را یک مرتبه قرائت کند پروردگار ۱۰۰۰ نوع رنج و سختی از گرفتاریهای دنیا و ۱۰۰۰ رنج و سختی از گرفتاریهای آخرت را از او دور میکند. کمترین گرفتاری دنیا فقر و کمترین سختی آخرت عذاب قبر خواهد بود» (۷).
خواص و آثار خواندن سوره بقره
خواندن سوره بقره خواص فراوانی دارد که در ادامه آنها را بیان میکنیم.
دوری شیطان
در روایتی از رسول خدا (ص) ذکر شده است که فرمودند «برترین سوره قرآن بقره است و هر کسی این سوره را در هنگام شب در خانه خود بخواند تا سه شب شیطان وارد آن خانه نخواهد شد و اگر این سوره در روز قرائت شود نیز همین نتیجه را دارد» (۸).
درمان تب و ترس
در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که فرمودند «اگر کسی با ایمان کامل سوره بقره را نوشته و بر فردی که دچار تب شده ببندد تب او برطرف خواهد شد» (۹). همچنین از امام جعفر صادق (ع) نقل شده است که «اگر فردی با اعتقاد و ایمان سوره بقره را نوشته و آن را با آب باران بشوید و به فردی که دچار ترس است بدهد ترس او از بین خواهد رفت» (۱۰).
حاجتروایی
آمده است که «هرکس بعد از نماز صبح قبل از سخن گفتن آیه ۱۳۷ سوره بقره «فَإِنْ آمَنُوا بِمِثْلِ مَا آمَنْتُمْ بِهِ فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا هُمْ فِی شِقَاقٍ فَسَیَکْفِیکَهُمُ اللَّهُ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ» را هفت بار بخواند خداوند در آن روز همه کارهای مهم او را کفایت میکند و اگر این آیه را ورد زبان خود کند و همواره آن را بعد از هر نماز واجب قرائت کند، هیچگاه محتاج نخواهد شد و حاجات او برآورده میشود» (۱۱).
رزق و روزی و گشایش کارها
نقل شده است که برای زیاد شدن روزی «پیش از حاجت، اول وضو گرفته و پیش از آنکه نماز بخواند و سخنی به زبان آورد هفت بار آیه ۱۸۶ سوره بقره «وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَهَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَلْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ» را قرائت کند و پس از نماز نیز هفت بار این آیه را بخواند، خداوند حاجت او را قبول و روزی او زیاد خواهد شد» (۱۲). همچنین برای گشایش در کارها آمده است که «هر کسی آیه ۱۸۶ سوره بقره را با توجه به خدا، نیت خالص و معنی آن بخواند کار بسته او گشوده خواهد شد» (۱۳).
بیداری در زمان معین
نقل شده است که «هر کسی آیه ۱۲۵ سوره بقره «وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابَهً لِلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِیمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ أَنْ طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَالْعَاکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُود» را در زمان خواب با خلوص نیت و توجه به خدا و معنی آن قرائت کند و از خدا بخواهد که در زمان مشخصی از خواب بیدار شود به خواسته خود خواهد رسید» (۱۴).
متفرق ساختن افراد خلافکار
آمده است که «هر کس با اعتقاد و ایمان آیه ۲۴۹ از سوره بقره «فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِیکُمْ بِنَهَرٍ فَمَنْ شَرِبَ مِنْهُ فَلَیْسَ مِنِّی وَمَنْ لَمْ یَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّی إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَهً بِیَدِهِ فَشَرِبُوا مِنْهُ إِلَّا قَلِیلًا مِنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ قَالُوا لَا طَاقَهَ لَنَا الْیَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالَ الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلَاقُو اللَّهِ کَمْ مِنْ فِئَهٍ قَلِیلَهٍ غَلَبَتْ فِئَهً کَثِیرَهً بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِینَ» را با زعفران و گلاب با خلوص نیت و توجه به خدا و معنی آیه نوشته و آن را با آب باران بشوید و به گروهی که در کاری خلاف و نامناسب متفق شدهاند بدهد، پراکنده خواهند شد» (۱۵).
فضیلت خواندن آیت الکرسی
همانطور که میدانیم به آیه ۲۵۵ سوره بقره آیهالکرسی میگویند که فضیلت بسیاری دارد. در ادامه فضایل این آیه از سوره بقره را بیان میکنیم.
در مورد فضیلت آیهالکرسی از رسول خدا (ص) روایت است که فرمودند «آدم برترین بشر است و محمد سید و سرور عرب که فخری به آن ندارم، سلمان سید اهل فارس، صُهیب سید رومیها، بلال سید حبشه، طور سید کوهها، سدر سید درختان، ماههای حرام سید ماهها، روز جمعه سید روزهای هفته، قرآن سید کلام و گفتار و سوره بقره سید قرآن و آیهالکرسی سید سوره بقره است» (۱۶).
از امام صادق (ع) روایت است که فرمودند «برای هرچیزی برتری و نقطه اعلایی وجود دارد نقطه اعلا و برتری قرآن آیهالکرسی است» (۱۷).
در برخی از روایات از ائمه (ع) به خواندن آیهالکرسی در زمان و مکان خاصی سفارش شده است که در ذیل به آن میپردازیم:
خواندن آیهالکرسی بعد از نمازهای واجب
از رسول خدا (ص) روایت است که فرمودند «هر کسی آیهالکرسی را پس از هر نماز قرائت کند هیچ چیز به جز مرگ نمیتواند مانع او برای رفتن به بهشت شود» (۱۸).
قرائت آیهالکرسی در هنگام وضو گرفتن
از امام باقر (ع) نقل شده است که «هر کس بهدنبال وضوی خود آیهالکرسی را قرائت کند خداوند به اندازه ۴۰ ثواب عبادت به او میبخشد و ۴۰ مرتبه پاداش به درجات او اضافه میکند و حوریان بهشتی را به او میدهد» (۱۹).
خواندن آیهالکرسی در زمان سجده
همچنین از امام محمد باقر (ع) روایت شده است که «هر کس در حال سجده نمودن آیهالکرسی را قرائت کند از آتش جهنم در امان میماند» (۲۰).
خواندن آیهالکرسی بعد از نمازهای مستحب
آمده است که امام صادق (ع) فرمودند «هر کسی سوره اخلاص، قدر و آیهالکرسی را در هر رکعت از نمازهای مستحبی قرائت کند بدون شک خداوند بهترین کردارهای انسانها را برای او باز میگشاید و او را توفیق میدهد» (۲۱).
خواندن آیهالکرسی در زمان خواب
از امام رضا (ع) روایت شده است که فرمودند «هر کس در زمان خواب آیهالکرسی را بخواند به یاری خداوند به بیماری که او را فلج کند گرفتار نخواهد شد و هر فردی بعد از هر نماز این آیه را بخواند گزندهای به او آسیبی نمیرساند» (۲۲).
آثار و برکات خواندن آیهالکرسی
خواندن آیهالکرسی موجب بهرهمندی از فواید بسیاری خواهد شد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم.
دفع دشمن
آمده است که «برای غلبه بر دشمن ۴۰ مرتبه آیهالکرسی خوانده شود و زمانی که به مابین دو میم یعنی «یعلم ما بین ایدیهم» رسید دشمن مورد نظر را تصور کند» (۲۳).
ترس از تنهایی
از امام صادق روایت است که فرمودند: «هر کس در هنگام شب در خانه تنها باشد و از تاریکی و تنهایی بترسد اول آیهالکرسی را بخواند و پس از آن بگوید «اللهم آنس وحشتی و آمن ردعتی و اعنی علی وحدتی» (۲۴).
درمان درد چشم
از امام علی (ع) نقل شده است که فرمودند «زمانی که یکی از شما دچار درد چشم شد و از آن شکایت کرد آیهالکرسی را بخواند و باید در نفس خود ایمان داشته باشد که این آیه او را شفا خواهد داد پس درد چشم او خوب خواهد شد» (۲۵).
ختومات مجرب آیهالکرسی
از جمله ختم های آیت الکرسی مجرب میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
رهایی از فقر
آمده است که «برای محبوبیت شرعی آیهالکرسی را به عدد (ابجد) نام طالب و مطلوب بخوانند اثری عجیب خواهد داشت» (۲۶).
حاجتروایی
نقل شده است که «برای رسیدن به حاجت موردنظر اگر با اعتقاد کامل و درست ختم زیر انجام شود تا سه روز حاجت برآورده خواهد شد. روش ختم به روش زیر است:
یک مرتبه آیهالکرسی را با (اعوذ بالله) و (بسم الله) و یک مرتبه (حمد) با سوره (اخلاص) که هر بار سوره (قل هو الله) را میخواند با (بسماللهالرحمن الرحیم) آغاز کند و این سوره را پس از (حمد) ۵ بار بخواند و یازده مرتبه سوره (کوثر) و صد مرتبه صلوات بفرستد تا سه روز انشاالله حاجت او برآورده خواهد شد و ثواب این ختم را به روح چهار پیامبر (حضرت آدم صفی الله، ابراهیم خلیل الله، موسی کلیمالله و محمد حبیبالله) بفرستد حاجت او برآورده خواهد شد» (۲۷).
ادای قرض و وسعت روزی
آمده است که «برای قرض و گشایش روزی و توانگری در روز جمعه یا پنجشنبه فرد روزه بگیرد و دو رکعت نماز به جا آورد و قبل از نماز صد مرتبه صلوات بفرستد و به هر نیتی که دارد نماز را شروع کند و در هر رکعت بعد از فاتحه ۱۱ مرتبه آیهالکرسی و ۲۵ مرتبه (اخلاص) و پس از هر نماز ۴۱ مرتبه بگوید (یا وهاب) و تلاش کند که از اول نماز تا پایان ختم سخنی به زبان نیاورد و بعد از آن حاجت خود را بخواهد مستجاب خواهد شد» (۲۸).
سخن پایانی
سوره بقره یکی از سورههای با فضیلت قرآن است که از ۲۸۶ آیه تشکیل شده است. در روایات بسیاری از پیامبر و ائمه (ع) به فضیلتهای خواندن این سوره اشاره شده است از جمله اینکه قرائت آن موجب جلوگیری از آسیب شیطان و رهایی از سختیهای قیامت خواهد شد. از خواص خواندن این سوره نیز آمده است که برای درمان ترس، پراکنده کردن گروه خلافکار و بیداری در زمان معین مفید است. آیه ۲۵۵ سوره بقره به آیهالکرسی مشهور است و خواندن آن موجب فضایل بسیاری چون نجات از آتش جهنم، دوری از آسیبها و دفع دشمن خواهد شد.
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز
پینوشت
- مجمعالبیان، ج۱، ص ۶۷.
- ثوابالاعمال، ص ۲۸۰.
- مستدرکالوسائل، ج۴، ص ۳۳۴.
- مجمعالبیان، ج۱، ص ۶۷.
- اختصاص.
- البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص ۱۳۲.
- خواصالقرآن، ص ۵۳ به نقل از المصباح کفعمی، ص ۵۸۱.
- مستدرکالوسائل، ج۴، ص ۳۳۳.
- خواص آیات قرآن کریم، ص ۱۶.
- همان.
- قرآن درمانی روحی و جسمی، ص ۷۲ به نقل از خواصالایات ص ۱۶.
- قرآن درمانی روحی و جسمی، ص ۷۳ به نقل از زادالمعاد، ص ۵۰۱.
- خواص آیات قرآن کریم، ص ۲۶.
- همان، ص ۲۵.
- همان، ص ۲۸.
- مجمعالبیان، ج۱، ص ۳۹۱.
- مستدرکالوسائل، ج۴، ص ۳۳۷.
- مجمعالبیان، ج ۱، ص ۳۹۹.
- بحارالانوار، ج ۸۰، ص ۳۱۷.
- جامعالاخبار، ص ۱۲۵.
- ترجمه ثوابالاعمال و عقابها، ص ۱۶۶.
- آیهالکرسی طلسم عظیمالقدر، ص ۵۸.
- آیهالکرسی طلسم عظیمالقدر، محسن آشتیانی به نقل از گوهر شب چراغ، ج۱. ص ۶۰.
- کافی، جلد ۲، ص ۵۷۳.
- آیهالکرسی طلسم عظیمالقدر، محسن آشتیانی به نقل از بحارالانوار، ج ۸۹.
- قرآن درمانی روحی و جسمی، ص ۸۹، به نقل از گوهر شب چراغ، ج۱، ص ۲۲۸.
- قرآن درمانی روحی و جسمی، ص ۸۹، به نقل از گوهر شب چراغ، ج۱، ص ۱۶۲.
- آیهالکرسی طلسم عظیمالقدر، محسن آشتیانی، ص ۱۰۷.
