اخبار
اقامه نماز و توجه ویژه به «پیوست آموزشی»
کارشناس تألیف کتب درسی دینی و قرآنی در سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی با اشاره به اهمیت آموزش نماز و امر تبلیغ و ترویج آن در محیط مدارس و مراکز آموزشی، توجه مراجعی همچون «اجلاس سراسری نماز» را به این امر که باید به دنبال استفاده از ظرفیتهای آموزشی مدارس، برای تحقق امر فراگیری نماز باشد، جلب کرد.
به گزارش روابط عمومی ستاد اقامه نماز، رضا نباتی؛ کارشناس تألیف کتب درسی قرآنی و دینی در سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی در یادداشتی با توجه به اهمیت و ضرورت اقامه نماز به عنوان یک فریضه دینی، پایه و اساس آموزش و تبلیغ و ترویج آن را از محیط مدارس دانست که باید سایر هزینهها برای برگزاری برخی جریانات خنثی و بیاثر آموزش در حوزه مباحث دینی و اعتقادی، صرف بهسازی و تأمین زیرساختهای آموزش و برپایی آن شود.
وی در این یادداشت که در اختیار ایکنا قرار داد، به برگزاری سی و یکمین اجلاس سراسری نماز اشاره کرده که در آن بدون در نظر گرفتن مهمترین خاستگاه امور آموزش نماز یعنی مدارس و محیطهای آموزشی، صرفاً به دنبال طرح مباحث نظری است در حالی که در آن باید به تبلیغ و ترویج نماز از مبدأیی کارساز همچون مدارس توجه ویژهای شود. در ادامه این یادداشت از نظر میگذرد؛
بسمهتعالی
«عمومیسازی آموزش نماز» در مدارس، اولین، مؤثرترین و در عین حال خطیرترین مأموریت متولیان است.
اقامه نماز، یک فریضه عملی است تا دانش نظری که با توصیه و بخشنامه و یا تمرکز بر فعالیتهای تبلیغی و ترویجی صرف مانند همایش و مسابقه و … حتی نوشتن کتاب، محقق و عمومی قابل تحقق باشد.
خدای متعال برای هدایت مردم قبل از هر کاری و حتی قبل از نزول کتب، ارسال رُسُل را مقدم فرمود؛ آن هم پیامبری که خود «معصوم» و بیعیب باشد. این یعنی توجه به تربیت معلم بیعیب و نقص، یعنی توجه به بُعد عملی به جای انتقال صرف اطلاعات دینی توسط کتاب و …
این که چرا در کشور ما تحول بنیادین را از کتاب و تبلیغ و ترویج شروع میکنیم، به خوبی نشان میدهد که تا چه اندازه تابع فرهنگ تحمیلی غرب هستیم. فرهنگی که نتیجهاش ایستایی امور فرهنگی و در نتیجه بیاثر شدن آن به ویژه در نسل کودک و جوان است. خدای حکیم ابتدا پیامبران را فرستاد بعد به ایشان کتاب داد، ۱۲۴ پیامبر فقط ۱۰۴ کتاب آسمانی داشتهاند، یعنی به ازای هر هزار و ۲۰۰ پیامبر یک کتاب آسمانی. مانند پیامبران بنیاسرائیل که همه معلم کتاب تورات حضرت موسی(ع) بودند.
یکی از بدفهمیهای دینی و فرهنگی این است که تصور میکنیم پیامبران الهی فقط مبلغ و مروج بودند و با سخنرانی و موعظه مردم را هدایت میکردند. در حالی که پیامبران به گفته آیات مکرر قرآن تعلیمدهنده بودند و بر تزکیه در پرتو تعلیم تمرکز داشتند. «هوالّذی بعث فیالامّیّین رسولا منهم یتلوا علیهم ءایاته و یزکّیهم»(جمعه/ ۲) و ضلالت و گمراهی را از طریق آموزش عمومی دور میکردند. در حالی که امروز به جای تمرکز بر آموزش و معلم، در زمینه تبلیغ و مبلغ سرمایهگذاری میشود که همین مسئله باعث عقیم شدن کار مبلغ است.
متولیان امور فرهنگی پس از ۴۵ سال باید فهمیده باشند که اموری چون قرآن و نماز، با تبلیغ و ترویج محقق نخواهد شد؛ چرا که «با حلوا حلوا دهان کسی شیرین نمیشود». اگر این مسئله فهم شده باشد، صدها میلیارد اعتبارات آموزش عمومی در آموزش و پرورش در بخش تبلیغ و ترویج و مسابقات و همایشها هزینه نمیشود.
سی و یکمین اجلاس نماز هم مانند ۳۰ اجلاس دیگر برگزار و با قرائت پیام مقام معظم رهبری به کار خود پایان داد؛ اما باز هم محور اصلی اقامه نماز یعنی موضوع «آموزش نماز» مورد غفلت قرار گرفت؛ این در حالی است که نیاز اصلی مخاطبان به آموزش نماز است تا فلسفه و ضرورت آن … چرا که «دوصد گفته چون نیم کردار نیست».
به عنوان یکی از برنامهریزان و مؤلفان کتابهای درسی قرآن و دینی از متولیان اقامه نماز کشور انتظار داشتم که در طول دو دهه حضور در سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، بخش آموزش نماز کتابهای درسی و ساعات آموزشی و درسی مدارس را دریابند؛ اما افسوس … شاهد مثال اینکه در طول ۲۰ سال گذشته حتی یک جلسه هم برای گلایه یا تشکر درباره آموزش نماز در کتاب های درسی و ساعات درسی آن نه با ستاد اقامه نماز کشور که با واحد اقامه نماز وزارت آموزش و پرورش هم برگزار نشده است!
بیشترین طراحی، تدوین و تولیدات آموزشی بستههای تربیت و یادگیری درس قرآن دفتر تألیف کتابهای درسی درباره آموزش نماز بوده و بیشترین بازدیدکنندگان هم نسبت به صوتها و فیلمهای آموزش نماز بوده است، اما به دلیل کمتوجهی به وضعیت آموزش نماز در مدارس، فرصت کافی برای تحقق تلاش های صورت گرفته فراهم نشده است.
وقتی «گامهای دهگانه تحکیم نماز» ستاد اقامه نماز که در سال ۱۴۰۲ منتشر شده را مطالعه میکنیم، متوجه میشویم که متأسفانه اشارهای به عمومیسازی آموزش نماز نشده است و همه ۱۰ گام، تمرکز بر امور تبلیغی و ترویجی است که نام آن را اقامه نماز گذاشتهاند؛ در صورتی که اولین قدم در اقامه نماز، آموزش است.
«اقامه» از مصدر باب افعال، به معنای ادامه دادن و بر پا داشتن است؛ یعنی ایجاد آمادگی برای برپایی نماز؛ بنابر این عمومیسازی «آموزش» نماز اولین و مهمترین و و مؤثرترین گام در اقامه نماز در جامعه به ویژه در سنین کودکی است که متأسفانه مورد کم توجهی شدید است.
بنابراین حکیمانهترین شیوه در تبلیغ و ترویج نماز، تمرکز کامل و تمام قد بر عمومی سازی آموزش نماز آن هم در نظام آموزش رسمی و عمومی یعنی کلاس های دینی و قرآن مدارس است که البته با نگاه های مقطعی و سطحی و سلیقه ای و در یک یا دو سال چندان که باید عملی نمی شود. این مهم، بیش از هر چیز به آموزش معلمان (اعم از تأمین مدرسان استانی، تربیت راهبران مناطق و توجیه ناظران مدارس) نیاز دارد.
امید است به مصداق آیه «قل انما اعظکم بواحده ان تقوموا لله مثنى و فرادى ثم تتفکروا» (سبأ/ ۴۶) در گام دوم انقلاب اسلامی ایران، تمرکز بر آموزش نماز و قرآن باشد و به عبارت دیگر فعالیت های تبلیغی و ترویجی حوزه های قرآن و نماز بدون پیوست آموزشی برگزار نشود.
منبع: ایکنا
