۹ اصل استفاده از هوش مصنوعی در حوزه تبلیغ دین

به گزارش روابط عمومی ستاد اقامه نماز استان چهارمحال و بختیاری، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد کریمی مدیر ستاد اقامه نماز استان، روز دوشنبه، پنجم خردادماه در گفتگو با خبرگزاری مهر، با اشاره به اینکه هوش مصنوعی می‌تواند به‌عنوان ابزاری مؤثر در تبلیغ دین عمل کند، اظهار کرد: اما استفاده از آن نیازمند رعایت بایسته‌ها و اصولی است که از انحراف پیام دینی جلوگیری کرده و بتواند نقش مؤثری در انتقال آموزه‌های دینی ایفا کند.

وی در ادامه به بایسته‌های استفاده از هوش مصنوعی برای تبلیغ دین اشاره کرد و ادامه داد: «احترام به اصول دینی و اخلاقی» اولین اصل مهم بهره‌گیری از این ابزار در حوزه انتقال آموزه‌های دینی است با این توضیح که هوش مصنوعی باید در راستای ترویج اصول اخلاقی و دینی قرار گیرد.

حجت الاسلام کریمی افزود: محتوای تولید شده باید هم‌راستا با آموزه‌های دینی باشد و از انتشار مطالب نادرست یا تحریف‌شده خودداری شود. برای این منظور، باید از منابع معتبر دینی و علمی برای آموزش و طراحی الگوریتم‌ها و مدل‌های هوش مصنوعی استفاده کرد تا محتوای تولیدی دقیق و صحیح باشد.

مدیر ستاد اقامه نماز استان چهارمحال و بختیاری با ذکر مثالی تصریح کرد: باید در این راستا از منابع قرآنی، حدیثی و تفسیری معتبر برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی که محتوای دینی تولید کنند، مانند چت‌بات‌های دینی یا محتوای خودکار در وب‌سایت‌ها استفاده شود.

حجت الاسلام کریمی «پاسخگویی به شبهات و سوالات دینی» را دومین اصل استفاده از هوش مصنوعی در این عرصه دانست و گفت: این پدیده می‌تواند به‌عنوان یک ابزار قدرتمند برای پاسخگویی به شبهات دینی و سوالات افراد استفاده شود که این پاسخ‌ها باید بر اساس منابع معتبر و درک درست از اصول دینی و فلسفی اسلام باشد. در این زمینه باید از الگوریتم‌ها و سیستم‌های هوش مصنوعی استفاده کرد که توانایی تحلیل و ارزیابی دقیق پرسش‌ها را داشته باشند.

وی اضافه کرد: برای این منظور، لازم است چت‌بات‌های دینی ایجاد شوند که بتوانند به‌طور خودکار به سوالات دینی و فلسفی پاسخ دهند و این پاسخ‌ها بر اساس منابع معتبر دینی و فلسفی ارائه شود.

حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌ها

حجت الاسلام کریمی با اشاره به ضرورت «پاسداری از حریم خصوصی و امنیت داده‌ها»، توضیح داد: در تبلیغ دین از طریق هوش مصنوعی باید به حریم خصوصی کاربران و امنیت داده‌ها توجه ویژه‌ای داشت یعنی هر اطلاعات شخصی که از کاربران دریافت می‌شود باید به‌طور کامل محفوظ باشد و تنها برای اهداف دینی و آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.

وی با تأکید بر اینکه از جمع‌آوری داده‌های حساس و استفاده نادرست از آن‌ها باید اجتناب کرد، ادامه داد: استفاده از سیستم‌های رمزنگاری و حفظ اطلاعات شخصی برای جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی در این راستا ضرورت دارد.

کارشناس هوش مصنوعی در چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: «شخصی‌سازی محتوا برای مخاطبان مختلف» یکی دیگر از اصول بهره‌مندی از هوش مصنوعی در تبلیغ دین است و یک مزیت به شمار می‌رود چرا که می‌تواند به‌طور دقیق‌تر و کارآمدتر به نیازهای فردی مخاطبان پاسخ دهد. درواقع مبلغان می‌توانند از این ویژگی برای تولید محتوای دینی متناسب با علایق، سوالات و نیازهای مختلف مخاطبان استفاده کنند.

حجت الاسلام کریمی ادامه داد: ایجاد اپلیکیشن‌هایی که محتوا و آموزه‌های دینی را با توجه به سن، سطح علمی، و دغدغه‌های فردی کاربران ارائه دهند، در این راستا موضوعیت می‌یابد.

تأکید دین بر ارتقای تعامل و ارتباط انسانی‌

وی «ارتقای تعامل و ارتباط انسانی» را نیز یادآور شد و توضیح داد: اگرچه هوش مصنوعی می‌تواند به‌عنوان یک ابزار آموزشی استفاده شود، اما همیشه باید به این نکته توجه داشت که اسلام همواره بر ارتباط انسانی و عاطفی تأکید دارد لذا مبلغان باید از هوش مصنوعی به‌عنوان یک مکمل برای ارتباطات انسانی و نه جایگزین آن استفاده کنند.

حجت الاسلام کریمی تصریح کرد: استفاده از هوش مصنوعی باید به‌گونه‌ای باشد که تعاملات انسانی، مشاوره‌های دینی و حمایت‌های روحی در کنار آن حفظ شوند. برای مثال برگزاری جلسات آنلاین دینی با استفاده از هوش مصنوعی به‌عنوان ابزاری برای پاسخگویی به سوالات به‌شمار می‌رود اما ارتباط مستقیم و چهره و به چهره مبلغان و مشاوران دینی با مخاطبان نیز باید وجود داشته باشد.

وی «تولید محتوای متنوع و جذاب» را دیگر اصل در این عرصه عنوان کرد و افزود: هوش مصنوعی می‌تواند به تولید محتوای دینی متنوع و جذاب کمک کند که این محتوا می‌تواند شامل مقالات، ویدئوها، پادکست‌ها، بازی‌های آموزشی و دیگر اشکال محتوای دیجیتال باشد که به‌طور مؤثر آموزه‌های دینی را منتقل کنند.

مدیر ستاد اقامه نماز استان چهارمحال و بختیاری بر مؤثر و جذاب بودن این محتواها تأکید و بیان کرد: تولید ویدئوهای آموزشی کوتاه با استفاده از هوش مصنوعی که مفاهیم دینی را به شکلی جذاب و قابل فهم برای مخاطبان مختلف توضیح دهند، ضرورت دارد.

تولید محتوای بومی و مطابق با فرهنگ‌ها

حجت الاسلام کریمی با بیان اینکه تولید «محتوای بومی و مطابق با فرهنگ‌ها» یک اصل مهم است، افزود: در استفاده از هوش مصنوعی برای تبلیغ دین باید به تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی توجه ویژه‌ای داشت. هوش مصنوعی می‌تواند به‌طور هوشمند محتوا را برای گروه‌های مختلف فرهنگی و زبانی شخصی‌سازی کرده و این امر می‌تواند از ابهام در فهم آموزه‌های دینی جلوگیری و به جذب مخاطبان بیشتر کمک کند.

این کارشناس مسائل دینی اضافه کرد: طراحی سیستم‌هایی که محتوا را بر اساس زبان و فرهنگ مخاطبان مختلف تولید کنند و از ترجمه‌های دقیق و متناسب با شرایط فرهنگی استفاده کنند از مصادیق بهره‌مندی از هوش مصنوعی در حوزه تولید محتواست.

حجت الاسلام کریمی ادامه داد: «پاسخگویی سریع و دقیق» اصل مهم دیگر است با این توضیح که هوش مصنوعی می‌تواند به‌طور خودکار و سریع به سوالات و دغدغه‌های دینی افراد پاسخ دهد. این ویژگی در مواقعی که افراد به اطلاعات فوری نیاز دارند بسیار مفید بوده و سرعت و با دقت در پاسخ‌گویی به سوالات می‌تواند تأثیر زیادی در حفظ و تقویت ایمان فردی داشته باشد؛ در این راستا ایجاد دستیارهای مجازی دینی که به‌طور آنی و دقیق به سوالات دینی پاسخ دهند، موضوعیت دارد.

وی «پاسداری از محتوای دینی و جلوگیری از تحریف» را از دیگر اصول دانست و گفت: هوش مصنوعی می‌تواند به مبلغان دینی کمک کند تا از محتوای دینی به‌طور مؤثر مراقبت و از انتشار محتوای تحریف‌شده جلوگیری کنند. الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند برای شناسایی و ردگیری محتواهای اشتباه یا تحریف‌شده در فضای دیجیتال مورد استفاده قرار گیرند.

حجت الاسلام کریمی افزود: استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی برای شناسایی اخبار جعلی یا اطلاعات نادرست در مورد دین و قرآن و جلوگیری از گسترش آن‌ها باید مورد توجه کنش‌گران این عرصه قرار گیرد.

مدیر ستاد اقامه نماز چهارمحال‌وبختیاری در پایان تأکید کرد: اگرچه هوش مصنوعی می‌تواند در ترویج آموزه‌های دینی، پاسخگویی به شبهات و گسترش اطلاعات دینی به‌طور مؤثر کمک کند اما نباید از خطرات احتمالی مانند تحریف اطلاعات یا کاهش ارتباط انسانی و معنوی غافل شد و همواره توجه داشت که هوش مصنوعی تنها به‌عنوان یک ابزار مکمل در کنار روش‌های سنتی تبلیغ دینی باید مورد استفاده قرار گیرد.