سوره نازعات در مکه بر رسول گرامی اسلام نازل شده و در جزء سی‌ام قرآن جای دارد. این سوره هفتاد و نهمین سوره قرآن است و به این دلیل که با سوگند خداوند به نازعات شروع می‌شود، به نازعات نامگذاری شده است. یکی از موضوعات مهمی که که در آیات ۳۷ تا ۴۱ این سوره به آن اشاره شده اوصاف و سرنوشت اهل دوزخ و اهل بهشت است. در روایات آمده که قرائت این سوره موجب عدم حسابرسی در روز قیامت و رفتن به بهشت خواهد شد. از آثار و برکات سوره نازعات نیز به ایمنی در هنگام رویارویی با دشمن اشاره شده است.

معرفی سوره نازعات

«نازعات به‌معنای فرشتگانی است که جان‌ انسان‌ها را می‌گیرند» (۱). سوره نازعات «در ترتیب نزول هشتاد و یکمین سوره‌ای است که بر رسول خدا (ص) نازل شده و دارای ۴۶ آیه، ۱۳۳ کلمه و ۵۵۳ حرف است» (۲). سوره نازعات «از نظر حجمی در گروه سوره‌های دارای آیات کوتاه (مفصلات) قرآن به‌شمار می‌رود و نیز از سوره‌هایی است که با سوگند شروع می‌شود و پنج سوگند پیاپی را در بر می‌گیرد» (۳). محتوای آن «به تأکید بر تحقق روز قیامت، پرداختن به مناظر وحشتناک قیامت، اشاره‌ای کوتاه به داستان حضرت موسی (ع) و سرنوشت فرعون، نشانه‌های قدرت خداوند در آسمان و زمین، حوادث روز قیامت و سرنوشت منکران و نیکوکاران می‌پردازد» (۴).

فضائل خواندن سوره نازعات

پیامبر گرامی اسلام(ص) و امام صادق (ع) فضیلت‌های قرائت سوره نازعات را بیان کرده‌اند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

عدم حسابرسی و رفتن به بهشت

از رسول خدا (ص) نقل است که «هر کس سوره نازعات را بخواند، حسابرسی و نگه داشتن او در روز قیامت به اندازه یک نماز واجب به طول می‌انجامد تا آنکه وارد بهشت شود» (۵).

تنها نبودن در روز قیامت

در روایتی دیگر رسول خدا (ص) فرمودند که «هر کس سوره نازعات را بخواند در قبر و روز قیامت تنها نخواهد بود و این سوره همراه اوست تا به بهشت وارد شود» (۶).

ایمنی از عذاب خداوند

پیامبر (ص) در روایتی دیگر فرموده‌اند که «هر کس بر خواندن سوره نازعات مداومت نماید، از عذاب خدا در امان بوده و در روز قیامت خداوند او را از شراب سرد و گوارا سیراب خواهد کرد» (۷).

سیراب شدن از دنیا و بهشت

امام صادق (ع) نیز در مورد فضیلت سوره نازعات فرمودند که «هر کس سوره نازعات را بخواند، سیراب از دنیا رفته و سیراب مبعوث خواهد شد و سیراب به بهشت وارد می‌گردد» (۸).

آثار و برکات خواندن سوره نازعات

از آثار و برکات سوره نازعات در روایات به موارد زیر اشاره شده است.

رویارویی با دشمن

در روایتی از امام صادق (ع) آمده که «هر کس سوره نازعات را در رویارویی با دشمنان قرائت کند، دشمنان او را نخواهند دید و اگر در زمان ورود بر کسی که از او خوف و ترس دارند، این سوره خوانده شود، نجات می‌یابند و به یاری خدا در امان خواهند بود» (۹).

در همین مورد روایتی دیگر از رسول گرامی اسلام نقل شده که «هر کس سوره نازعات را در هنگام مواجه شدن با دشمنان بخواند، آن‌ها به مسیر دیگری خواهند رفت و از شر آنان در امان خواهد شد و به او ضرری نخواهند رساند» (۱۰).

دفع سم بدن

ذکر شده که «هر کسی سوره نازعات را بنویسد و آن را بشوید و بعد آب آن را به فردی که سم خورده یا حیوان و حشره‌ای سمی او را گزیده بنوشانند، شفا می‌یابد» (۱۱).

سعادت در دنیا

از امام صادق (ع) روایت شده که «هر کس سوره نازعات را قرائت کند همواره در دنیا سعادتمند خواهد بود» (۱۲).

هیبت در نزد حاکمان

ذکر شده که «اگر سوره نازعات را نوشته و آن را همراه خود داشته باشند در نظر حاکمان دارای هیبت و رفعت بوده و از ابهت خاصی برخوردار خواهد شد» (۱۳).

برای ایمان و سلامتی

از امام صادق نقل شده که «برای ایمان و سلامتی از دشمن و حاکم سوره نازعات را بیست و یک مرتبه قرائت نمایند» (۱۴).

کلام پایانی

سوره نازعات که به نام‌های ساهره، و طامه نیز خوانده می‌شود به روز قیامت اشاره دارد. از جمله فضائلی که برای قرائت این سوره در روایات آمده تنها نبودن در قبر و روز قیامت تا هنگام وارد شدن به بهشت است. از خواص این سوره نیزگفته شده که آشامیدن آب نوشته آن برای دفع سم از بدن مفید است و اینکه خواندن آن موجب سعادت در دنیا خواهد شد.

پی‌نوشت

1. راغب اصفهانی، مفردات الفاظ قرآن، ذیل واژه نزع.
2. معرفت، آموزش علو قرآن، ج۲، ص ۱۶۶. دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص ۱۲۶۱.
3. دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص ۱۲۶۱.
4. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۶، ص ۷۱.
5. مجمع‌البیان، ج۱۰، ص ۲۵۰.
6. مستدرک‌الوسائل، ج۴، ص ۳۵.
7. تفسیر البرهان.
8. ثواب‌الاعمال، ص ۱۲۱.
9. مکارم‌الاخلاق، ص ۳۶۵.
10. تفسیر اهل‌البیت (ع) ج۱۷، ص ۳۳۶.
11. مکارم‌الاخلاق، ص ۳۶۵.
12. بحارالانوار، ج۹۲، ص ۴۲۰. مکارم‌الاخلاق، ص ۴۲۰. وسائل، ج۴، ص ۸۹۱.
13. خواص‌الایات، ص ۱۴۶.
14. همان.